Διεθνές βραβείο Booker 2023

Νικητής ο Βούλγαρος συγγραφέας Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ

 

Το βιβλίο του Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ, «Time Shelter» (στα ελληνικά «Χρονοκαταφύγιο», μτφρ.: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, εκδόσεις Ίκαρος) έγινε το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε στη βουλγαρική γλώσσα και κέρδισε το διεθνές βραβείο Booker.

Η πρόεδρος των κριτών, Λεϊλά Σλιμάνι χαρακτήρισε το Time Shelter ως «ένα λαμπρό μυθιστόρημα γεμάτο ειρωνεία και μελαγχολία» προσθέτοντας πως «είναι ένα πολύ βαθύ έργο που πραγματεύεται ένα σύγχρονο αλλά και φιλοσοφικό ερώτημα: τι μας συμβαίνει όταν οι αναμνήσεις μας εξαφανίζονται;». 

Το έπαθλο των 50.000 λιρών, το οποίο μοιράζεται ο συγγραφέας και ο μεταφραστής, απονέμεται κάθε χρόνο για ένα μυθιστόρημα ή μια συλλογή διηγημάτων σε οποιαδήποτε γλώσσα που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και έχει εκδοθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ιρλανδία.

Το «Time Shelter» είναι το τέταρτο βιβλίο του Γκοσποντίνοφ που μεταφράζεται στα αγγλικά. Αφορά το άνοιγμα μιας «κλινικής για το παρελθόν» που προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία για τους πάσχοντες από Αλτσχάιμερ: κάθε όροφος αναπαράγει μια δεκαετία με κάθε λεπτομέρεια, από έπιπλα, τσιγάρα και ποτά της εποχής μέχρι εφημερίδες που καλύπτουν κάθε μέρα της δεκαετίας.

Καθώς διαδίδεται η φήμη της κλινικής, υγιείς άνθρωποι αρχίζουν να καταφθάνουν σε αυτή για να ξεφύγουν από «τη φρίκη της σύγχρονης ζωής».

«Είναι επίσης ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για την Ευρώπη, μια ήπειρο που έχει ανάγκη από ένα μέλλον, όπου το παρελθόν επανεφευρίσκεται και η νοσταλγία είναι δηλητήριο», συνέχισε η Σλιμάνι. «Μας προσφέρει μια προοπτική για τη μοίρα χωρών όπως η Βουλγαρία, που βρέθηκαν στο επίκεντρο της ιδεολογικής σύγκρουσης μεταξύ της Δύσης και του κομμουνιστικού κόσμου».

ΠΗΓΗ: https://www.lifo.gr/

Μαύρο και ...δαγκωτό!

Η λέξη της εβδομάδας από τα 24γράμματα: Τι σημαίνει η λέξη: ψήφος και οι φράσεις: “θα το ρίξω δαγκωτό”, “τον μαύρισαν”;
Παρουσίαση με λίγα λόγια: Η λέξη ψήφος, αρχικά, προσδιόριζε τη μικρή λεία πέτρα (από εδώ και το ψηφιδωτό) την οποία χρησιμοποιούσαν για την καταμέτρηση εκλογικών προτιμήσεων
Τα πρώτα ψηφοδέλτια χρησιμοποιήθηκαν στις Δημοτικές εκλογές του 1914.

«Πίσω απ’ τη βιτρίνα»

 Λένα Τερκεσίδου - Εκδ. ΩΚΕΑΝΟΣ

«…Όταν μπήκε στο σπίτι της και κοίταξε το είδωλό της στον καθρέφτη, το πρόσωπο που αντίκρισε της θύμισε το κορίτσι που ήταν κάποτε, με τα ροδοκόκκινα μάγουλα και το αστραφτερό βλέμμα, που ξεχείλιζε από ζωντάνια κι ευτυχία…

Ένιωθε ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που της συνέβαιναν, αλλά και απελπισία. Σαν να ταξίδευε πάνω σε ένα πυκνό λευκό σύννεφο και στο παραμικρό στραβοπάτημα κινδύνευε να γκρεμιστεί. Ήταν εγκλωβισμένη σε μια λαίλαπα συναισθημάτων που δεν είχε τη δύναμη να αντιμετωπίσει. Βρισκόταν σε αδιέξοδο… Οι ενοχές που είχε προσπαθήσει να απωθήσει από το νου της, επανέρχονταν κάθε τόσο και τη βασάνιζαν. Θα άντεχε άραγε να κάνει το άλμα του θανάτου;»

 Η πτώση ενός μεταγωγικού αεροπλάνου Noratlas τον Ιούλιο του 1974 κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο στάθηκε αφορμή για να γράψει το μυθιστόρημα αυτό η Λένα Τερκεσίδου, σημαντική συγγραφέας της νεότερης γενιάς. Ιδιαίτερα η συνάντησή της με τον μοναδικό επιζώντα από τους μεταβαίνοντες στην Κύπρο Έλληνες καταδρομείς και οι μετέπειτα τραγικές επιπτώσεις από την πτώση του χωρίς αλεξίπτωτο υπήρξαν δυνατή έμπνευση για την αποτύπωση στο βιβλίο όλων των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή του Θεόφιλου και της Δάφνης, των δύο κεντρικών ηρώων.

Μέσα από την ιστορία των δύο  νέων που γνωρίστηκαν σε ένα πάρτι γενεθλίων το 1973 έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και να ζήσουμε «μαζί τους» -σαν σε κινηματογραφική ταινία- σημαντικά ιστορικά γεγονότα της ταραγμένης δεκαετίας του 70, αλλά και κάθε είδους κοινωνικές συμπεριφορές και προκαταλήψεις της εποχής. Ιστορικά γεγονότα παρουσιάζονται όχι με την ψυχρή  ματιά ενός  ιστορικού, αλλά με τη συναισθηματική προσέγγιση του λογοτέχνη, προσέγγιση που συνδέει τα γεγονότα με την τραγικότητα που ζει ο Θεόφιλος και μαζί του η Δάφνη που καλείται να αποφασίσει εάν θα ακολουθήσει το δικό της Γολγοθά στο πλάι του αγαπημένου της ή μια ήρεμη, ευτυχισμένη ζωή μακριά του. «Η ζωή έχει όχι μόνο υποχρεώσεις, αλλά και δικαιώματα», όμως για κείνη φαίνεται πως απομένουν μόνο υποχρεώσεις. Ή μήπως όχι; Στο ερώτημα αυτό απάντηση καλούνται να δώσουν οι αναγνώστες που θα παρακολουθήσουν «από κοντά» την πορεία της Δάφνης προς ένα Γολγοθά χωρίς διαφαινόμενη ανάσταση…

Με ρέουσα, απλή, στρωτή αφήγηση το μυθιστόρημα της Λένας Τερκεσίδου «Πίσω απ’ τη βιτρίνα» κυλάει αβίαστα παρασέρνοντας τον αναγνώστη σε μια «από κοινού» και εκ των έσω θέαση και «βίωση»  της εξέλιξης της ιστορίας στενά δεμένης με τη σύγχρονη πολιτική –και όχι μόνο- ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου.

 ΠΗΓΗ: Εφημ. «Ο ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ»

Μεσογειακό Βραβείο Αστυνομικού Μυθιστορήματος 2023

Το Μυθιστόρημα με κλειδί  του Χρήστου Μαρκογιαννάκη (Εκδόσεις Μίνωας, 2021), που κυκλοφορεί στα γαλλικά με τον τίτλο Qui a tué Lucy Davis? (Éditions Plon, 2022), τιμήθηκε με το Prix Méditerranée du Polar 2023 – Μεσογειακό Βραβείο Αστυνομικού Μυθιστορήματος 2023.

Σύμφωνα με την υπόθεση του βιβλίου, η Νήσος, ένα ειδυλλιακό ψαρονήσι, έχει γίνει καλοκαιρινός προορισμός του διεθνούς τζετ σετ. Ο αστυνόμος του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Αττικής Χριστόφορος Μάρκου περνάει εκεί την άδειά του, όταν κατά τη διάρκεια ενός πάρτι η Λούσι Ντέιβις, μια νεαρή Αγγλίδα δημοσιογράφος, βρίσκεται δολοφονημένη στην αποθήκη της οικοδέσποινας. Με το νησί αποκλεισμένο από τον άνεμο, ο Μάρκου ψάχνει το κίνητρο και τον δράστη στα μυστικά, τα ψέματα και τα κουτσομπολιά του «κλειστού κύκλου της Νήσου» και σε ένα μυθιστόρημα με κλειδί που έγραφε το θύμα. Η επιφανειακή ηρεμία του νησιού διαταράσσεται, ενώ ένα ακόμη ανεξιχνίαστο έγκλημα από το παρελθόν θα περιπλέξει την υπόθεση. Καθώς η λίστα των νεκρών μεγαλώνει, θα κατορθώσει ο Μάρκου να βρει τον δολοφόνο προτού αυτός καταφέρει να ξεφύγει με το επόμενο πλοίο της γραμμής;

«Δεν επικεντρώνομαι στη βία, στο αίμα, αλλά στον ανθρώπινο παράγοντα, στα κίνητρα και στην ψυχολογία του εγκλήματος…» είχε γράψει ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης παρουσιάζοντας το μυθιστόρημά του στο Diastixo.gr

 (ΠΗΓΗ: https://diastixo.gr/  )