Θεσσαλονίκη, Πρωτομαγιά 1936

Θεσσαλονίκη, Μάης του 1936. Μια μάνα, καταμεσής του δρόμου, μοιρολογάει το σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της και πάνω της, βουίζουν και σπάζουν τα κύματα των διαδηλωτών - των απεργών καπνεργατών. Εκείνη συνεχίζει το θρήνο της... 
(Πηγή: SanSimera.gr) 

«Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω, 
άνοιξη, γιε, που αγάπαγεςκι ανέβαινες απάνω 

 Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις, 
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης 

 Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια, 
τόσα όσα μήτε του γιαλού δεν φτάνουν τα χαλίκια 

 Και μου 'λεγες πως όλ' αυτά τα ωραία θα ‘ν' δικά μας 
και τώρα εσβήστης κι έσβησε το φέγγος κι η φωτιά μας...»  

Ακούστε τον ποιητή να απαγγέλλει 
και τη Μαρία Φαραντούρη να ερμηνεύει:
Γιάννης Ρίτσος: «Επιτάφιος» 

«Η εξομολόγηση ενός τυράννου»

(Με αφορμή τη σημερινή επέτειο του πραξικοπήματος της 21-4-1967 και της επιβολής δικτατορίας από επίορκους συνταγματάρχες με επικεφαλής τον Γ. Παπαδόπουλο δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το έργο «Ξενοφώντος «Ιέρων», έργο διαχρονικό και -συχνά- επίκαιρο)

  «Θα σου αναφέρω, Σιμωνίδη, κι άλλο ένα φοβερό πάθημα των τυράννων. Γνωρίζουν βέβαια και αυτοί εξ ίσου καλά όσο και οι ιδιώτες ποιοι είναι κόσμιοι και σοφοί και δίκαιοι. Αλλά, αντί να τους θαυμάζουν, τους φοβούνται: τους ανδρείους τους φοβούνται μήπως αποτολμήσουν τίποτε για χάρη της ελευθερίας, τους σοφούς μήπως μηχανευθούν κάτι εις βάρος τους και τους δικαίους μήπως το πλήθος επιθυμήσει να κυβερνηθεί απ᾽ αυτούς. [2] 
 Όταν λοιπόν τους βγάλουν κρυφά από τη μέση όλους αυτούς, ποιοι άλλοι τους απομένουν για να χρησιμοποιήσουν εκτός από τους άδικους, τους ακρατείς και τους δουλοπρεπείς; Στους άδικους έχουν εμπιστοσύνη, επειδή και αυτοί φοβούνται, όπως και οι τύραννοι, μήπως οι πόλεις ελευθερωθούν ποτέ και τους καθίσουν στο σκαμνί· τους ακρατείς τους εμπιστεύονται επειδή τους χρειάζονται προκειμένου ν᾽ ασκήσουν την τωρινή τους εξουσία, και τους δουλοπρεπείς επειδή ούτε οι ίδιοι κρίνουν τον εαυτό τους άξιο της ελευθερίας. 

Απάνω Σύρα... Παραμονές Πάσχα...

«Τότες ύπαρχε μπέσα και φιλότιμο…» 

 Μ' ένα μικρό αφήγημα, που έχει κυκλαδίτικη κελαρυστή γραφή και προπασχαλινή ατμόσφαιρα, θυμίζοντας την ανθρωπιά και καλοσύνη απλών κι αγράμματων ανθρώπων τα χρόνια του '50 και του '60, θέλουμε να σας ευχηθούμε «Καλό Πάσχα» και «Καλή Ανάσταση». Πρόκειται για την ιστορία «Η κυρα-Λένη» που διαδραματίζεται στην Άνω Σύρο και περιλαμβάνεται στη συλλογή αφηγημάτων της Λουκρητίας Δούναβη «Φωνές του σώματος» (εκδόσεις «Εστία»).
 (ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ-http://www.enet.gr/)

 «Ο μπαρμπα-Νικόλας, πλανόδιος μανάβης, είχε το σέβας ολωνών, γιατί ήταν απονήρευτος, μα και καλοσυνάτος. Φόρτωνε από το χάραμα τα καφάσια του γαδάρου του με ό,τι ύπαρχε, κάθε πράμα στον καιρό του, χόρτα, κρομμύδια, πατάτες, ζαρζαβατικά ολόφρεσκα, που ήτανε για στόλισμα στο βάζο. Τα προφαντά μυροκοπούσανε. Εκειδά, στο έμπα του χειμώνα τα μανταρινοπορτόκαλα και του καλοκαιριού αρχή αρχή τ' αγγούρια, οι ντομάτες, τα καϊσιά και τα ποπόνια, που με τη μυρωδιά τους ησπούσανε τη μύτη... » 
Ο μπαρμπα-Νικόλας για τα βερεσέδια τεφτέρι δεν βαστούσε, τριγύρναγε μ' ένα μολύβι στ' αυτί και τα 'γραφε μ' αυτό στο κάτασπρο ντουβάρι του κάθε σπιτιού που του χρώσταγε. 
Πρόσεχε να 'ναι το μέρος σκεπανό απ' τη βροχή να μη μουτζαλωθούνε. Τότες ύπαρχε μπέσα και φιλότιμο. Κανένα χέρι δεν τ' αγγούσε. Πριν από τη Λαμπρή ασπρίζανε τα σπίτια, για να βαστάνε παστρικά στην εορτή του Αϊ-Γιωργιού ακόμα και της Αγιας Δωριάς, που θα περνούσε η λιτανεία. Τα βερεσέδια κλείνανε σε κύκλο στο ντουβάρι, μη λάχει με το ασβέστωμα και λερωθούνε. 

«Ο αναγνώστης νιώθει

σαν να βλέπει ταινία»

Γράφει ο Λεωνίδας Καλούσης* για τη bookpress.gr/ 

 Ο Νίκος Γονίδης μάς συστήνεται με ένα ευσύνοπτο αστυνομικό μυθιστόρημα, με τον τίτλο «Δώδεκα χτύποι» (εκδ. Βακχικόν), που επενδύει πολλά στην ταχύτητα, στις εναλλαγές τόπου και χρόνου δράσης και στις διαρκείς ανατροπές. 

 Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας; 
Ένα συναρπαστικό αστυνομικό μυθιστόρημα με κινηματογραφικές σκηνές, ευχάριστη ροή, χιούμορ, μυστήριο, καθηλωτική πλοκή και ανατροπές.
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει; 
Προσπάθησα να παραδώσω στο αναγνωστικό κοινό ένα βιβλίο γεμάτο από παραστατικές και γλαφυρές σκηνές, απαλλαγμένο από πλαίσια και μοτίβα γραψίματος, πλούσιο σε φαντασία και με μια αξιοσημείωτη φυσική ροή που μαγνητίζει τον αναγνώστη.
Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι». Ακολουθήσατε κάποια «μέθοδο»; Συμβουλευτήκατε κάποιον; Αυτοσχεδιάσατε; Πώς τα καταφέρατε να μην χαθείτε στον κόσμο των λέξεων; 
Δεν ακολουθήθηκε κάποια μέθοδος, το βιβλίο στηρίχθηκε στη φαντασία και την παραγωγή εικόνων, που κρατούν σε εγρήγορση τα εγκεφαλικά αντανακλαστικά του αναγνώστη και διατηρούν το ενδιαφέρον του από την πρώτη μέχρι την τελευταία λέξη.
Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες -κινηματογράφος, εικαστικά, κόμικς, μουσική κ.ά.- τη συγγραφική σας δουλειά; Αν ναι, με ποιους τρόπους;
Τα κόμικς, όπως φαίνεται και από το εξώφυλλο, αλλά και ο κινηματογράφος διότι προσπάθησα να δημιουργήσω εικόνες και σκηνές κινηματογραφικού τύπου, έτσι θεωρώ ότι ο αναγνώστης νιώθει σχεδόν σαν να βλέπει ταινία. 
Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία; 
Ούτε ο δικός μου, αλλά είχα την τύχη το βιβλίο να επιλεγεί μεταξύ σημαντικών εκδοτικών οίκων. Η τελική επιλογή των εκδ. «Βακχικόν» αιτιολογείται με τη ζεστασιά με την οποία με προσέγγισαν οι εκδότες, καθώς και την ταύτιση όσον αναφορά το τρόπο σκέψης τους περί του βιβλίου και της γενικότερης φιλοσοφίας τους σαν εκδοτικός οίκος. 

* Ο Λεωνίδας Καλούσης είναι δημοσιογράφος

 ΠΗΓΗ: https://www.bookpress.gr/

«Πείνα για λέξεις»

 Κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου,στα γενέθλια του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου .
Το 2020 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Σλοβενίας (Slovenská sekcia IBBY). Το φετινό μήνυμα γράφτηκε από τον Σλοβένο συγγραφέα Peter Svetina, μεταφράστηκε στα ελληνικά, όπως κάθε χρόνο, από τη συγγραφέα Λότη Πέτροβιτς ενώ η αφίσα φιλοτεχνήθηκε από τον Σλοβένο εικονογράφο Damijan Stepančič.

Το υπέροχο μήνυμα του Peter Sventina:
«Πείνα για λέξεις» 
“Εκεί που μένω, οι θάμνοι πρασινίζουν αργά τον Απρίλη ή νωρίς τον Μάη και σύντομα γεμίζουν με κουκούλια από πεταλούδες. Αυτά τα κουκούλια μοιάζουν με μπαλίτσες από βαμβάκι ή με κουφέτα και οι νύμφες τους καταβροχθίζουν φύλλο το φύλλο μέχρι που οι θάμνοι απογυμνώνονται. Όταν όμως οι νύμφες γίνουν πεταλούδες και πετάξουν, οι θάμνοι δεν είναι κατεστραμμένοι. Καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, ξαναγίνονται πράσινοι πάλι και πάλι. 
Έτσι μοιάζει ο συγγραφέας, έτσι μοιάζει ο ποιητής. Κατασπαράζονται, μένουν κατάστεγνοι από ιστορίες και ποιήματα, που, όταν ολοκληρωθούν, πετούν μακριά, μπαίνουν μέσα σε βιβλία και βρίσκουν τους αναγνώστες τους. Αυτό γίνεται πάλι και πάλι. 
Και τι συμβαίνει ν΄εκείνα τα ποιήματα και τις ιστορίες; 
Ξέρω ένα αγόρι που έπρεπε να κάνει κάποια εγχείρηση στο μάτι του. Για δύο εβδομάδες μετά την εγχείρηση, έπρεπε να ξαπλώνει μόνο από τη δεξιά πλευρά και μετά δεν έπρεπε να διαβάζει τίποτα για έναν μήνα. Όταν γελικά ξαναπήρε στα χέρια του ένα βιβλία έπειτα από ενάμισημήνα, ένιωσε σαν να κατάπινε λέξεις μ’ ένα κουτάλι από μια γαβάθα. Σαν να τις έτρωγε. Πραγματικά τις έτρωγε.
 Ξέρω κι ένα κορίτσι που, όταν μεγάλωσε, έγινε δασκάλα. Μου είπε: “Τα παιδιά που οι γονείς τους δεν τους διάβασαν παραμύθια έχουν στερηθεί κάτι σημαντικό”. 
Οι λέξεις στα ποιήματα και στις ιστορίες είναι τροφή. Όχι τροφή για το σώμα, όχι τροφή που μπορεί να γεμίσει το στομάχι σου. Τροφή όμως για το πνεύμα και τροφή για την ψυχή.