«Άνεμος καινούργιος, ανυποψίαστος»

Άγγελος Τερζάκης, «Ελληνική εποποιία 1940-41»

 

«Έξω ξημέρωνε η 28η Οκτωβρίου… Ένας άνεμος καινούργιος, ανυποψίαστος, άρχιζε να φυσάει πάνω στην Αθήνα. Ήταν η ώρα 6 όταν οι σειρήνες της αντιαεροπορικής άμυνας ξύπνησαν την πολιτεία. Οι άνθρωποι ξυπνούσαν ξαφνιασμένοι, μάτια υψώνοντας στον ουρανό, έψαχναν. Μια διάθεση ευφορίας, κέφι ανάλαφρο, αλλόκοτο, ξεσήκωνε τις ψυχές, πρωινό αγέρι που κοπλώνει το πανί…

Γιατί το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 γινόταν πραγματικά μια αποκάλυψη: Διαφορετικό είχε πέσει να κοιμηθεί το έθνος τη νύχτα που πέρασε, διαφορετικό ξυπνούσε τώρα. Η είδηση που έτρεχε από στόμα σε στόμα, «Πόλεμος! Οι Ιταλοί εισβάλλουν», ήτανε σα γενική πρόσκληση σε ξεφάντωμα. Περηφάνια, φιλότιμο και λεβεντιά φούσκωναν τα στήθη.

Κι ο καθένας, ο πιο ταπεινός, ένιωθε να ξυπνάει μέσα του μια επίγνωση πως τρεις χιλιάδες χρόνια τον καλούν με τ’ όνομά του, το άσημο ίσαμε χτες, να τα δικαιώσει, να τα υπερασπίσει. Η Ιστορία έπαυε να είναι λόγια των σχολικών βιβλίων και των πανηγυρικών λόγων, γινόταν πράξη ζωής. Είχε φωνή βαθειά, βουερή μέσα στο αίμα, μιλούσε. Κι ο πιο ταπεινός έκανε τη σκέψη άθελά του, πως σ’ αυτόν έλαχε να τιμήσει αυτή τη φάλαγγα των νεκρών που ξεκινάει από πολύ μακριά και δίνει νόημα στον Χρόνο. Η εκλογή της Μοίρας ήταν βαρεία, αλλά για τούτο και η τιμή πολύ μεγάλη […]

Εκεί – πέρα, στα σύνορα, βροντούσε το κανόνι. Σε περισυλλογή βαθύτατη, με κλεισμένα μάτια, το άκουγε μέσα της κάθε ελληνική ψυχή».

ΠΗΓΗ: https://www.in.gr/

Βιβλιοθήκη «express»

 Μια «εξπρές» βιβλιοθήκη άνοιξε σε έναν νέο σταθμό του μετρό στη Βαρσοβία, με στόχο να προσφέρει έναν ελκυστικό πολιτιστικό χώρο που θα ενθαρρύνει τους κατοίκους και τους μετακινούμενους να εγκαταλείψουν τα smartphones υπέρ των βιβλίων. Η κομψή Metroteka, η οποία άνοιξε αυτή την εβδομάδα στον σταθμό του μετρό Kondratowicza στην περιοχή Targówek της πολωνικής πρωτεύουσας, προσφέρει δύο χώρους ανάγνωσης για ενήλικες και παιδιά, καθώς και έναν χώρο για δημόσιες αναγνώσεις και εκδηλώσεις. Περίπου 16.000 βιβλία προσφέρονται σε 150 τετραγωνικά μέτρα και μπορούν να δανειστούν μέσω ενός «εξπρές» ταμείου με χρήση ανέπαφων τσιπ. 

«Το όνειρό μας είναι η Metroteka να γίνει ένα εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο και όχι απλώς ένα μέρος από όπου δανείζεστε τα βιβλία σας», λέει η αναπληρώτρια διευθύντρια της βιβλιοθήκης Targówek, Grażyna Strzelczak-Batkowska. Το καινοτόμο μοντέλο της βιβλιοθήκης στοχεύει να ενθαρρύνει τους Πολωνούς να διαβάζουν περισσότερο.

«Το άνοιγμα μιας βιβλιοθήκης σε έναν σταθμό του μετρό είναι σαν όνειρο για εμάς», λέει ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Μακόφσκι. «Οι βιβλιοθήκες πρέπει να είναι όμορφες και ανοιχτές. φιλόξενες, όχι τρομακτικές. Δεν είναι ιερό, αλλά ένας χώρος όπου μπορείς να περνάς χρόνο ελεύθερα, να συμμετέχεις σε συζητήσεις, δημόσιες διαβουλεύσεις ή να συναντάς ανθρώπους»

 

ΠΗΓΗ: https://www.theguardian.com/

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025

 Η Σουηδική Ακαδημία ανακοίνωσε  πως το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025 απονέμεται στον Λάσλο Κρασναχορκάι (László Krasznahorkai) «για το συναρπαστικό και οραματικό του έργο που, εν μέσω αποκαλυπτικού τρόμου, επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης».

 «Ο Λάσλο Κρασναχορκάι είναι ένας σπουδαίος, επικός συγγραφέας της παράδοσης της Κεντρικής Ευρώπης, που εκτείνεται από τον Κάφκα μέχρι τον Τόμας Μπέρνχαρντ, και έχει ως στοιχεία του τον παραλογισμό και την γκροτέσκα υπερβολή. Έχει, όμως, περισσότερα όπλα στη φαρέτρα του, με το βλέμμα στραμμένο στην Ανατολή, υιοθετώντας ένα πιο στοχαστικό, λεπτομερώς υπολογισμένο ύφος» ανέφερε η Σουηδική Ακαδημία.

Ο Λάσλο Κρασναχορκάι γεννήθηκε το 1954 στην πόλη Gyula της Ουγγαρίας. Σπούδασε νομικά και φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Ζέγκεντ και της Βουδαπέστης.

Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ούγγρους συγγραφείς. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία (ανάμεσά τους το βραβείο Kossuth, που αποτελεί τη σημαντικότερη διάκριση της Ουγγαρίας, και το γερμανικό βραβείο Bestenliste-Prize).

Το 2015 τιμήθηκε με το Man Booker International Prize. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα τσέχικα, τα βουλγάρικα, τα εβραϊκά, τα ιαπωνικά και τα ελληνικά. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις, με πιο πρόσφατο το μυθιστόρημά του Η Σέιομπο πέρασε από εκεί κάτω (μτφρ. Μανουέλα Μπέρκι-Μεϊμάρη).

Δύο μυθιστορήματα του Λάσλο Κρασναχορκάι, Το τανγκό του Σατανά  (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου) και Η μελαγχολία της αντίστασης (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου), έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον φίλο του, τον σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ, για τον οποίο έχει γράψει και πρωτότυπα σενάρια.

Επιμέλεια: Book Press

«Στον ∆άσκαλο»

Του Κωστή Παλαµά 

5 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών 

Σµίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές! 

 Κι ό,τι σ' απόµεινε ακόµη στη ζωή σου, 

 μην τ' αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου! 

 Χτίσ' το παλάτι, δάσκαλε σοφέ! 

 Κι αν λίγη δύναµη µεσ' το κορµί σου µένει, 

μην κουρασθείς. Είν' η ψυχή σου ατσαλωµένη. 

 Θέµελα βάλε τώρα πιο βαθειά, 

 ο πόλεµος να µη µπορεί να τα γκρεµίσει. 

 Σκάψε βαθειά. Τι κι' αν πολλοί σ’ έχουνε λησµονήσει; 

 Θα θυµηθούνε κάποτε κι αυτοί 

τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη, 

 Υποµονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

"Στις 5 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών. Γιορτάζουν οι άνθρωποι, οι επιστήμονες, οι επαγγελματίες που δίνουν καθημερινά την ψυχή τους στο απαιτητικό έργο της εκπαίδευσης της νέας γενιάς. 

Εξήντα εκατομμύρια δάσκαλοι σε όλον τον κόσμο αγωνίζονται αυτή τη στιγμή, και συχνά κάτω από πάρα πολύ αντίξοες συνθήκες, να κάνουν τα σχολεία έναν φιλόξενο χώρο μάθησης και δημιουργικής δραστηριότητας, όπου όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως θα ενθαρρύνονται να αξιοποιούν στο έπακρο τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους, μέσα σε περιβάλλον σεβασμού προς την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του ανθρώπου.