Έβλεπε ο Όμηρος ...σινεμά;

Έβλεπε. Και πολύ μάλιστα.
Αν διαβάσουμε μια σκηνή μάχης, για παράδειγμα από την ιλιαδική ραψωδία Ε ή την κορυφαία συζυγική συνάντηση του Έκτορα και της Ανδρομάχης στα τείχη της Τροίας, στη ραψωδία Ζ, θα βγάλουμε το συμπέρασμα ότι οι τεχνικές του κινηματογράφου είναι κυριολεκτικά αρχαίες. Να το πω αλλιώς: Δεν περιμέναμε να εφευρεθεί ο κινηματογράφος για να δούμε σινεμά!
Οι σπλάτερ σκηνές μάχης, τα χυμένα μυαλά και τα αίματα, η κίνηση του αφηγηματικού φακού, το αφηγηματικό μοντάζ, τα κοντινά πλάνα, το ζουμάρισμα στη λεπτομέρεια, τα κόλπα και οι τεχνικές του σινεμά στην εικονοποιΐα και την εξιστόρηση ανιχνεύονται ήδη στο πρώτο ευρωπαϊκό λογοτεχνικό κείμενο, την Ιλιάδα.

Ο κινηματογράφος μάς έμαθε να αναγνωρίζουμε τις κινηματογραφικές τεχνικές στη λογοτεχνία με τον ίδιο τρόπο που ο Turner μας έμαθε να βλέπουμε τη λονδρέζικη ομίχλη: Μια ομίχλη που υπήρχε, φυσικά, πριν να τη ζωγραφίσουν σε πίνακα. Μόλις όμως ο Turner την αποτύπωσε με τα λάδια του, τότε την είδαμε για πρώτη φορά.Η χρήση κινηματογραφικών τεχνικών από το ομηρικό έπος και τον Οβίδιο ως τα αστικά μυθιστορήματα του 19ου αιώνα αποδεικνύει ότι η μήτρα της αφήγησης περιέχει το κινηματογραφικό στοιχείο.
Αυτό που πολύ αργότερα μάθαμε να ονομάζουμε κινηματογραφική τεχνική στην αφήγηση εντοπίζεται στο πρώτο λογοτεχνικό κείμενο.
(Απόσπασμα από άρθρο της Σοφίας Νικολαΐδου* στο blog του ΕΚΕΒΙ !)

*Η Σοφία Νικολαΐδου έχει εκδώσει τρία μυθιστορήματα ("Απόψε δεν έχουμε φίλους", "Ο μωβ μαέστρος", "Πλανήτης Πρέσπα"), δύο συλλογές διηγημάτων ("Ξανθιά πατημένη", "Ο φόβος θα σε βρει και θα ’σαι μόνος"), μελέτες ("Διαδίκτυο και διδασκαλία", "Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες"), μεταφράσεις (Ευριπίδη, "Ελένη" - ανέβηκε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το 2008-2009, Σοφοκλή, "Αντιγόνη" - ανέβηκε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το 2009-2010, "Nick Cave, Μπαλάντες για φόνους και άλλα τραγούδια").