Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

Λογοτεχνία και Ουτοπία

Σ’ αυτούς που δεν νιώθουν ευτυχείς που χάσαμε… 

Γιώργος Ν. Αλεξάτος: Πλατεία Μπελογιάννη - εκδόσεις ΚΨΜ,

Στο χώρο της εναλλακτικής Ιστορίας εντάσσεται το νέο βιβλίο του Γιώργου Αλεξά-του που αναμετράται με ένα ερώτημα, πολύ σύνηθες στον κόσμο της Αριστεράς και όχι μόνο: Τι θα μπορούσε να συμβεί αν η αναμέτρηση της πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα, κατά τη δεκαετία του 1940, ήταν διαφορετική;
Ο συγγραφέας παίρνει θέση, αντικρούοντας την άποψη πως ενδεχόμενη νίκη της Α-ριστεράς θα είχε ως μοιραία συνέπεια την εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος τυπικά
«γραφειοκρατικού», που δεν θα αποτελούσε παρά απλή αντιγραφή των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που γνώρισε η μεταπολεμική Ανατολική Ευρώπη. Αφι-ερώνοντας το μυθιστόρημά του «σ’ αυτούς που δεν νιώθουν ευτυχείς που χάσαμε», επιχειρεί να αντικρούσει τη διπλή ύβρη που διαπράττουν όσοι «αισθάνονται» το αντί-θετο.
Στηριζόμενος σε μια υπαρκτή, τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του ’48, δυνατότητα, φα-ντάζεται μια Ελλάδα διχοτομημένη, με το βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα της να ε-ντάσσεται στη Λαϊκή Δημοκρατία, στην οποία γεννιέται και μεγαλώνει η πρώτη η-ρωίδα του βιβλίου, η Λαοκρατία. Μέσα από τις αναμνήσεις της, παρακολουθούμε τη μετατόπιση του καθεστώτος σε μια υποδειγματική περίπτωση συνδυασμού ανεξαρ-τησίας από ξένα κέντρα, δημοκρατικής συμμετοχής του λαού και σοσιαλιστικής οι-κοδόμησης που θέτει ζητήματα κατάργησης ακόμα και της διάκρισης μεταξύ διανοη-τικής και χειρωνακτικής εργασίας. Κι όλα αυτά όχι ως αυθαίρετες θεωρητικές κατα-σκευές, αλλά μέσα από τομές σε κρίσιμες στιγμές για το ελληνικό και διεθνές κομ-μουνιστικό κίνημα. Στιγμές όπως ήταν η λεγόμενη «αποσταλινοποίηση» του ’56 που, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Αλεξάτου, συντελείται προς τ’ αριστερά, η σοβιετο-κινεζική διένεξη, που φέρνει τη λαϊκοδημοκρατική Ελλάδα κοντά στις κινεζικές θέ-σεις, χωρίς όμως να ταυτίζεται και με τη συνολική κινεζική πολιτική. Επίσης, το 1968, όταν εξαπολύεται το «Κίνημα Επιτάχυνσης προς το σοσιαλισμό», ενσωματώ-νοντας τα ριζοσπαστικά μηνύματα του Μάη και της Πολιτιστικής Επανάστασης. Η διχοτόμηση επιτρέπει την αναφορά στην πραγματικότητα που έζησε η Ελλάδα με-τά την ήττα στον Eμφύλιο που την παρακολουθούμε με την αφήγηση του δεύτερου ήρωα, του Άρη. Μόνο που εδώ το «Βασίλειον της Ελλάδος» περιορίζεται στο νότιο τμήμα της χώρας.
Η αμερικανοκρατία, η ακρωτηριασμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία, η αστυνομο-κρατία, οι εκτελέσεις και δολοφονίες, η επιβολή τελικά της στρατιωτικής δικτατορί-ας, κάθε άλλο παρά δικαιώνουν όσους νιώθουν «ευτυχείς» για την ήττα. Σε συνδυασμό με την καθημερινότητα του λαϊκού κόσμου, την ανέχεια, την ανεργία, τη μαζική εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση. Η επανενωμένη Ελλάδα, αφού αντιμετώπισε τον κίνδυνο παλινόρθωσης που εκπρο-σωπούσαν οι «εκσυγχρονιστικές» τάσεις στα 1986-91, αποτελεί πρότυπο σοσιαλι-σμού του 21ου αιώνα που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όλων όσοι οραματίζονται έ-ναν καλύτερο κόσμο.
Με γραφή ζωντανή, πυκνή και με αναμφισβήτητες λογοτεχνικές αρετές, η Πλατεία Μπελογιάννη έρχεται να προστεθεί στην αριστερή πολιτική λογοτεχνία, εμπνέοντας αισιοδοξία για το δυνατό της Ουτοπίας.
Γιώργος Νικολαΐδης- http://e-dromos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου