Οι ...«Χαλασοχώρηδες»

Του Γρηγόρη Τζιοβάρα* 

 «Οι Χαλασοχώρηδες», είναι ο τίτλος του διηγήματος, που πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ακρόπολις» το 1892. Εκεί ένας από τους ήρωες, απογοητευμένος από την συμπεριφορά των πολιτευόμενων της εποχής, λέει, στην καθαρεύουσα που χρησιμοποιούσε ο «κοσμοκαλόγερος» της ελληνικής πεζογραφίας: «Λογίζομαι ως ευτύχημα ότι δεν ανεφάνη τις εκ των λεγομένων επιφανών πολιτευτών εις τα μέρη ταύτα». Και στην απορία του συνομιλητή του για την παράδοξη αυτή άποψη, εξηγεί: «Ενθυμούμαι τι συνέβη προ πολλών ετών, όταν είχε γίνει τις υπουργός, βουλευτής γείτονος επαρχίας. Οι κουρείς έκλεισαν τα κουρεία των, οι καφεπώλαι τα καφενεία των, οι υποδηματοποιοί επώλησαν τα καλαπόδια των. Δεν υπήρξε βοσκός, όστις να μη διωρίσθη τελωνοφύλαξ, ούτε αγρότης, όστις να μη προχειρισθεί εις υγειονομοσταθμάρχην. Τότε είδομεν πρώτην φοράν κι εδώ εις την νήσον λιμενάρχην φουστανελλάν. Ο εκ της γείτονος επαρχίας υπουργός μας τον είχε στείλει ως δείγμα περίεργον υπαλλήλου». 

 «Ο Θεός μάς ελυπήθη και δεν παρεχώρησε να γεννηθεί επιφανής τις εδώ, εσκλήρυνε δε την καρδίαν μας και δεν εδέχθημεν εισβολήν ξένου υποψηφίου. Ιλιγγιώ να φαντασθώ τι θα εγίνετο. Όλοι οι πορθμείς θα εγκατέλειπον τας λέμβους των, οι κυβερνήται θα έρρπτον έξω τα πλοία των, οι ναυπηγοί θα επετούσαν τα εργαλεία των και θα εζήτουν δημοσίας θέσεις», συνεχίζει ο ήρωας του Παπαδιαμάντη. «Διότι μη νομίσεις ότι η θεσιθηρία γεννάται μόνη της. Τα δύο κακά αλληλεπιδρώσιν. Η ακαθαρσία παράγει φθείρα και ο φθειρ παράγει την ακαθαρσίαν. Το τέρας το καλούμενον επιφανής τρέφει την φυγοπονίαν, την θεσιθηρίαν, τον τραμπουκισμόν, τον κουτσαβακισμόν, την εις τους νόμους απείθειαν», συμπληρώνει: «Πλάττει αυλήν εξ αχρήστων ανθρώπων, στοιχείων φθοροποιών, τα οποία τον περιστοιχίζουσι, παρασίτων, τα οποία αποζώσιν εξ αυτού, παχυνόμενα επιβλαβώς, σηπόμενα, ζωύφια βλαβερά, ύδατα λιμνάζοντα, παράγοντα αναθυμιάσεις νοσηράς, πληθύνοντα την ακαθαρσίαν». «Ευτυχώς δεν υπήρξεν ενταύθα έδαφος κατάλληλον, διά να γεννηθεί το θρέμμα το καλούμενον επιφανής και ούτως απηλλάγημεν της τοιαύτης αθλιότητος μέχρι της ώρας», επιμένει, καυτηριάζοντας φαινόμενα, από τα οποία τόσες δεκαετίες μετά δεν μπορεί να απαλλαγεί η χώρα μας.
 Οι κάθε λογής «χαλασοχώρηδες», όπως, νομίζω πως, δανειζόμενοι τον τίτλο του διηγήματος του Παπαδιαμάντη, θα έπρεπε να αποκαλούνται όλοι όσοι έφθασαν την Ελλάδα στη σημερινή δυσμενή οικονομική κατάσταση, με το ρουσφέτι, τη σπατάλη, την κακοδιαχείριση, δυστυχώς, όχι μόνον δεν έχουν μπει στο περιθώριο, αλλά εξακολουθούν να μας κουνούν το δάχτυλο και να κάνουν υποδείξεις. ...
 Παριστάνουν τις «αθώες περιστερές» όλοι εκείνοι που, για να θυμηθούμε και πάλι τον Παπαδιαμάντη, εξέθρεψαν -και ορισμένοι συνεχίζουν να εκτρέφουν- τη φυγοπονία, τη θεσιθηρία, τον τραμπουκισμό, τον κουτσαβακισμό και την απείθεια στους νόμους. Πολλοί δε εξ αυτών, μάλιστα, είναι μεταξύ των κραυγαζόντων το σλόγκαν: «φέρτε πίσω τα κλεμμένα», το οποίο, βεβαίως, δεν το απευθύνουν στους εαυτούς τους, αλλά -γενικώς και αορίστως- στους... «άλλους».
Αν και ο ήρωας του διηγήματος μας, απογοητευμένος από την κατάσταση, προτρέπει σε αποχή, χρησιμοποιώντας τη ρήση «κυάμων απέχετε», θεωρώ ότι η ενεργοποίηση των πολιτών και η δημιουργική συμμετοχή τους είναι ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από τους κάθε είδους «χαλασοχώρηδες».

 *Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.