Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016

Ο κινηματογράφος είναι παιδί του μυθιστορήματος

Του συγγραφέα Δημήτρη Στεφανάκη 

 “...Αν υπάρχει ένα είδος λόγου που αγάπησαν οι αναγνώστες αλλά μίσησαν οι λόγιοι, αυτό είναι το μυθιστόρημα. Κι αυτή η μορφή αφήγησης που, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, θεμελιώθηκε από τον Θερβάντες και τον Ραμπελαί, έβγαλε ουσιαστικά την ανθρωπότητα από τον αναγνωστικό της μεσαίωνα κι έκανε την ανάγνωση δημοφιλή δραστηριότητα. Το σύγχρονο μυθιστόρημα αποτελεί αναμφίβολα δώρο της Ευρώπης στον πολιτισμένο κόσμο κι έχει καταφέρει να ηγεμονεύσει στο παγκόσμιο τοπίο του πνεύματος περισσότερο από δύο αιώνες τώρα. 
 Η βασική αρετή του έγκειται στο ότι μπορεί να συγκεράσει τη σύνολη γνώση και εμπειρία μιας εποχής με τρόπο που κανένα άλλο αφηγηματικό είδος δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα. 
Αν φανταστεί κανείς το μυθιστόρημα σαν ένα τρίγωνο, οι δύο του πλευρές είναι ασφαλώς η κινηματογραφική και η φιλοσοφική του διάσταση. Δεν είναι τυχαίος ο ορισμός του Καμύ: 
“Μυθιστόρημα είναι φιλοσοφία σε εικόνες”, όπως κι η παρότρυνσή του: “Θέλεις να φιλοσοφήσεις, γράψε μυθιστόρημα”. Στην πραγματικότητα η εκτεταμένη αφήγηση παραμένει απλώς ένα φιλοσοφικό σχόλιο στην ανθρώπινη ύπαρξη κι ο δεινός μυθιστοριογράφος δεν αφηγείται απλώς τη δράση του, αλλά τη σκηνοθετεί. Υπ' αυτή την έννοια δεν έχουν άδικο όσοι ισχυρίζονται ότι ο κινηματογράφος είναι παιδί του μυθιστορήματος! 

Η ανάγνωση μιας ιστορίας λειτουργεί ως μια ακολουθία εικόνων που πλάθονται ελεύθερα στη φαντασία του αναγνώστη. Οι κινηματογραφιστές προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την εικονολατρία του μέσου ανθρώπου με εντελώς διαφορετικό τρόπο, επιβάλλοντας δηλαδή εικόνες υψηλής αισθητικής αξίας που όμως περιορίζουν σημαντικά τη φαντασία μας- κάτι που θα μπορούσαμε αβίαστα να αποκαλέσουμε “δικτατορία του σκηνοθέτη”. 
 Στην πραγματικότητα ο κινηματογράφος αξιοποίησε επ' ωφελεία του την κινηματογραφική διάσταση που απεμπόλησε το μυθιστόρημα. Η υποχώρηση της λογοτεχνίας έναντι της έβδομης τέχνης μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί, έστω κι αν το ίδιο το μυθιστόρημα παραμένει το δημοφιλέστερο ανάγνωσμα...” 

BookSyros: Οι ανωτέρω σκέψεις αποτελούν απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Στεφανάκη “Πώς η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ σού αλλάζει τη ζωή” - Εκδόσεις “ΨΥΧΟΓΙΟΣ”

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου