Δευτέρα 22 Ιουλίου 2019

«Μαλαματένια λόγια»

για τον Μάνο Ελευθερίου… 
(Από τον Τάσο Αναστάση)

«…Πριν ένα χρόνο, έφυγε από τη ζωή ο Μάνος Ελευθερίου. Ο ποιητής και συγγραφέας, που σημάδεψαν όσο λίγοι την μεταπολεμική Ελλάδα, την Ελλάδα της μαύρης επταετίας, αλλά και την Ελλάδα της χαμένης ελπίδας.
Ο Μάνος Ελευθερίου, ήταν ο ποιητής που δεν διάλεγε τον εύκολο δρόμο στα γραπτά του. Δημιουργώντας σε μια εποχή όπου για το καθεστώς στην Ελλάδα, το χειρότερο είδος αντίστασης ήταν αυτό της λογοτεχνίας, ο ποιητής ήταν αγκάθι μέσα στις λευκές σελίδες του πολιτισμού, που κράτησε στο σκοτάδι για επτά ολόκληρα χρόνια η Χούντα.
Μέσα στα επτά χρόνια καταχνιάς, ο Μάνος Ελευθερίου ήταν η αστροφεγγιά που κρατούσε ζωντανή στον ουρανό την ελπίδα. Ήταν ο ποιητής που είχε άποψη και θέση στα χρόνια της υπομονής και δεν δίσταζε να σταθεί απέναντι από μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας και να τα κατακρίνει για τη στάση τους απέναντι στη δικτατορία αλλά ταυτόχρονα με μια γλυκόπικρη αναφορά, να τα εξυμνεί.
Αναφερόμενος στον Σεφέρη: 
"Τ’ αηδόνια σε χτικιάσανε στην Τροία 
που στράγγιξες χαμένα μια γενιά 
καλύτερα να σ’ έλεγαν Μαρία 
και να `σουν ράφτρα μες στην Κοκκινιά 
κι όχι να ζεις μ’ αυτή την κομπανία 
και να μην ξέρεις τ’ άστρο του φονιά 
(…) 

...πώς έγινε με τούτο τον αιώνα 
και γύρισε καπάκι η ζωή 
πώς το `φεραν η μοίρα και τα χρόνια 
να μην ακούσεις έναν ποιητή" 

Ο Μάνος στο έργο του εξυμνεί το λαό και τη δύναμη που έχει να καθορίσει ο ίδιος τη μοίρα και την ιστορία του. Είναι οι στίχοι του που τραγουδιούνται στα στόματα χιλιάδων Ελλήνων σε περιόδους κρίσεων όταν οι γροθιές σφίγγουν και οι σημαίες ανεμίζουν στις λεωφόρους που παλιά είχαν βαφτεί με αίμα.
Με τον γλυκόπικρο στίχο του, περιγράφει παραστατικά την επανάληψη της ιστορίας, με τον «φονιά» να στέκεται πάντα απέναντι από το λαό που κατατρεγμένος, καταλήγει άλλοτε στα βουνά αντάρτης, στα ξερονήσια φυλακισμένος, και σε κάποια Καισαριανή ήρωας, σε ένα ανελέητο κυνηγητό στα στενά της ιστορίας. Ο Μάνος ωστόσο δεν ήταν μόνο αυτό.
Μέσα από τα ποιήματα και τους στίχους του μας έμαθε τον έρωτα και την αγάπη και οι στίχοι του έχουν τραγουδηθεί από εκατομμύρια Έλληνες. Μας ταξίδεψε στα καταγάλανα νερά του Αιγαίου σε ένα λευκό καΐκι με συντροφιά τον άνεμο .

Δεν «χάιδευε» τα αυτιά όμως. Για οτιδήποτε και αν έγραφε, το έφτανε από το ζενίθ στο ναδίρ. Αντιμετώπιζε το περιβάλλον του και τη νέα εποχή, σαν αυτό που πραγματικά είναι.
"Τι ζήλεψες, τι τα ‘θελες τα ένδοξα Παρίσια, 
έτσι κι αλλιώς ο κόσμος πια, παντού είναι τεκές 
Διεκδικούσες θαύματα που δίνουν τα χασίσια 
και παραισθήσεις όσων ζουν μέσα στις φυλακές" 
Ήταν πραγματικά ένας πολύπλευρος λογοτέχνης, που δεν έμενε στάσιμος στις περγαμηνές της επιτυχίας του, αλλά συνεπαρμένος από την ανάγκη για απαντήσεις στα αμείλικτα ερωτήματα της ζωής, συνεχώς αναζητούσε νέες οδούς έκφρασης.
Ήταν, ένας ποιητής που θα μισούσε σίγουρα τον επικήδειο αυτό, που θα χαμογελούσε από ευγένεια και θα χαμήλωνε το βλέμμα από ντροπή…
Αν ο πολιτισμός ήταν σώμα, ο Μάνος Ελευθερίου ήταν η καρδιά του…» 

ΠΗΓΗ: https://dialogos.com.cy/ 

 BookSyros: Ας θυμηθούμε (κάνοντας ΚΛΙΚ στο σχετικό βίντεο) τη συζήτηση του ποιητή με το Νίκο Κυπουργό που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια μουσικής εκπομπής για την ΕΡΤ.
Απλός, φιλικός, ευγενικός, «έτσι σοφός που ήταν με τόση πείρα» και πρόθυμος να απαντήσει σε κάθε ερώτηση και, ασφαλώς, πάντα με το χαρακτηριστικό, διακριτικό χαμόγελό του… Ας τον απολαύσουμε!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου