Κυριακή 12 Μαρτίου 2023

Μάνος Ελευθερίου: «Νήσος τις εστί…»

 Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου στην Ερμούπολη. Με την ευκαιρία των γενεθλίων του δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από τη συμμετοχή του στο συλλογικό έργο «Μια πόλη, ένας συγγραφέας» των εκδόσεων ΜΙΝΩΑΣ. Πρόκειται για κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» σε συνέχειες. Ο Μάνος Ελευθερίου ανακαλεί στη μνήμη του και περιγράφει γλαφυρά τις αναμνήσεις των παιδικών-νεανικών του χρόνων στη γενέτειρά του, την Ερμούπολη.

 


«…Η πρώτη εικόνα που θυμάμαι σαν «κουνημένη» φωτογραφία είναι μιας γριάς κυρίας με μακρύ σκούρο καφέ φόρεμα. Πρέπει να ήμουν περίπου δύο χρόνων… Με τα χρόνια είδα την απόλυτη και ανελέητη φτώχεια που άφησε ο πόλεμος και την αξιοπρέπεια των φτωχών κατατρεγμένων ανθρώπων…

Ύστερα ήρθαν οι μυρωδιές. Μυρωδιές βυρσοδεψείων, γιασεμιού (περασμένο κάθε λουλουδάκι σε πευκοβελόνα), η μυρωδιά των σιδερωμένων ρούχων, ιδίως εκείνων των ραφτών με τα μεγάλα σίδερα, που έριχναν άφθονο νερό για να κάνουν τέλεια την τσάκιση του παντελονιού…

Στις ονομαστικές εορτές οι πόρτες ολάνοιχτες. Τα σπίτια ολόφωτα, άστραφταν από πάστρα. Κερνούσαν τους επισκέπτες κονιάκ, πίπερμαν, λικέρ και πολύ σπανίως ούζο με αλμυρό μεζέ. Νομίζω και βερμούτ. Φυσικά και γλυκά. Κυρίως σοκολατάκια (κόντιτα!)…

Εκείνο τον καιρό νοικιάζαμε ένα δωμάτιο σε μια νέα πανέμορφη δασκάλα, τη Βρισηίδα Μουρελάτου. Από κει άρχισε την καριέρα της. Ένα μεσημέρι μπήκα κρυφά στο δωμάτιό της και άνοιξα –που να μην έσωνα- έναν τόμο. Ήταν η ποιητική «Ανθολογία» του Ηρακλή Αποστολίδη, έκδοση του 1933.

Διάβασα: «Γκλαν γκλαν τα σήμαντρα της εκκλησίας/ γκλιν γκλαν οι αντίλαλοι της ερημίας…» Την «Τρελλή μάνα» του Σολωμού.

Αυτό ήταν η πρώτη κατακεφαλιά. Η δεύτερη ήρθε ένα πρωί του 1951 –ήμουν στην πρώτη γυμνασίου- ο φιλόλογός μας Νίκος Παλαιολογόπουλος είπε: «Χθες, παιδιά μου, η Ελλάδα έχασε έναν μεγάλο λογοτέχνη: Τον Γρηγόριο Ξενόπουλο»! Πολύ αργότερα κατάλαβα ότι από κείνες τις στιγμές είχαν αρχίσει οι μεγάλες δυστυχίες μου…»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου