Ισλανδία: Η χώρα των βιβλίων

Ένας στους δέκα έχει εκδώσει βιβλίο 

 Υπάρχει μια ισλανδική παροιμία που λέει «ad ganga med bok I maganum» και μεταφράζεται «κάθε άνθρωπος κυοφορεί ένα βιβλίο μέσα στο στομάχι του». Για του λόγου το αληθές, η Ισλανδία διανύει τη δική της, παρατεταμένη λογοτεχνική Αναγέννηση. Η παγωμένη νησιωτική χώρα στα βόρεια του Ατλαντικού εκδίδει τα περισσότερα βιβλία και έχει αναλογικά τους περισσότερους συγγραφείς από κάθε άλλο κράτος στον κόσμο.
Με πληθυσμό 320.000 και σχεδόν 32.000 να είναι συγγραφείς – ήτοι ένας στους δέκα κατοίκους – πώς μετά η Ισλανδία να μην είναι η χώρα με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ποσοστό έκδοσης και ανάγνωσης βιβλίων στον κόσμο;
...Φαίνεται ότι οι Ισλανδοί ανέκαθεν ήταν λογοτέχνες. Από τον 9ο μ.Χ. αιώνα, που κατοικήθηκε μονίμως το νησί, οι πρώτοι άποικοι ανέπτυξαν ιδιαίτερα την προφορική παράδοση στο τρίπτυχο ποίηση, μουσική, χορός.

«Ζακέτα να πάρεις !»

π. Ανδέας Κονάνος* 
Εκδόσεις  ΨΥΧΟΓΙΟΣ

 Τελικά, το πιο ωραίο δώρο που μπορείς να κάνεις στο παιδί σου είναι να το… αφήσεις ήσυχο.

 Βρείτε τα πρωτίστως εσείς οι δύο: ο μπαμπάς και η μαμά. 

 Μην πιέζεις το παιδί, θα αντιδράσει. Μίλα του γλυκά, ώστε να σε ακούσει με την καρδιά του. 

 Η καρδιά είναι τα «αυτιά» του παιδιού. Ακόμα και η σιωπή σου, όταν είναι εμποτισμένη με σοφία, εκπέμπει κύματα αγάπης που φτάνουν τον στόχο τους. 

 Προσπέρνα τα νεύρα και τους θυμούς του άτακτου παιδιού σου και δες την ψυχή του που δοκιμάζεται, που μεγαλώνει, που ψάχνεται και προβληματίζεται για όλα. Μάθε να βλέπεις «βαθιά». Πίσω από καβγάδες, να διακρίνεις τις φοβίες του. Πίσω από βρισιές και φωνές, τη μοναξιά του. Πίσω από το αλλοπρόσαλλο «φαίνεσθαι», την ψυχική του ομορφιά. 

 Μαμά, μπαμπά, αφήστε το παιδί σας να πατήσει στην ιερή γη της καρδιάς σας, όχι για να κατασκηνώσει εκεί για πάντα, μα για να ανοίξει τα φτερά του, να πάρει φόρα και να πετάξει. 

 Σας θαυμάζω και υποκλίνομαι μπροστά σας, και φιλάω τα χέρια σας τα ιερά, που κρατάνε μέσα τους το πιο αγνό κομμάτι του πλανήτη μας. Και εύχομαι ολόψυχα όλα τα ωραία και ωφέλιμα να έρθουν στη ζωή και στο σπιτικό σας. 

 Είσαι ο πιο άξιος γονιός. Εσύ. Πίστεψέ το. Και ζήσε το! 

*Γεννήθηκα στο Μόναχο της Γερμανίας. Στα παιδικά μου χρόνια πέρασα καλά και άσχημα μαζί, όπως οι πιο πολλοί στον κόσμο αυτό. Τελείωσα το Κλασικό Λύκειο, σπούδασα θεολογία και σύμβουλος διατροφής, ενώ το 1999 έγινα και κληρικός. Τα πιο πολλά τα έμαθα διαβάζοντας και κυρίως μιλώντας με πραγματικούς ανθρώπους. Μεγάλος πλούτος μου υπήρξαν τα είκοσι χρόνια που δίδαξα στο Λύκειο. Κοντά στα παιδιά έμαθα τι θα πει γνησιότητα και αλήθεια. Μέχρι τώρα έχουν εκδοθεί έξι βιβλία μου. Κάνω αρκετά λάθη, μα χαίρομαι που προσπαθώ και προχωράω παρακάτω. Όλη μέρα γράφω κείμενα, διαβάζω βιβλία, απαντώ σε μηνύματα και ακούω προβλήματα. Σκέφτομαι αρκετά και επιδιώκω τις ζωντανές σχέσεις. Τον υπόλοιπο χρόνο ταξιδεύω σ’ όλο τον κόσμο για ομιλίες. Όταν κοιτάω τους ακροατές στα μάτια, θυμάμαι χαρές και λύπες τους, και ενώ κρατάω πάντα ένα σχεδιάγραμμα, τελικά μιλάω απέξω. Μερικές φορές είναι καλύτερα τα λόγια της καρδιάς.

Το δικό μας χαμόγελο

Γιάννης Ρίτσος* 
Δημοσιεύτηκε στο τεύχος αρ. 19 του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα (1945) 

 «Δειλινό. Κόπασε το μελτέμι. Λαμποκοπάει η μουσκεμένη αμμουδιά κάθε που αποτραβιέται η θάλασσα. Το λοξό πεύκο συλλογιέται. Συλλογιόμαστε και μεις μαζί του, τραβάμε στον άμμο γραμμές, γράφουμε κάτι ψηφία, κάτι ζουγραφιές, μια γοργόνα, μια καρδιά, μια άγκυρα- έτσι, τι να πεις; Θέλεις κάτι να φτιάξεις, να δώσεις, για να γιομίσει ο καιρός, να ξανασάνεις. Κρατάς στα χέρια την ημέρα σαν ένα γράμμα μέσα στον άσπρο φάκελο. Θα γράψεις τη διεύθυνση, δυο λέξεις μόνο: στους ανθρώπους. Τίποτ’ άλλο. Θα ’ναι κει μέσα ένα κομμάτι θάλασσα, ένα άστρο, τρεις-τέσσερις πευκοβελόνες -η χαρά σου. Και θα χαμογελάς στον ύπνο σου. Όπου να ’ναι θα πάρουν το γράμμα. Θα τ’ ανοίξουν. Θα ξεδιπλώσουν την θάλασσα. Διαβάζουν. Πώς φέγγουνε τα μάτια τους. Είναι λοιπόν τόσο δύσκολο να χαίρουνται οι άνθρωποι; «Ποιοί κλέβουν απ’ τα μάτια μας το φως;». Έτσι ρωτούσαμε άλλοτες. Τώρα το ξέρουμε. Δεν το ρωτάμε πια. Μονάχα πολεμάμε. 

«Ποίημα στους φίλους»

Χόρχε Λουίς Μπόρχες 

Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις 
για όλα τα προβλήματα της ζωής σου, 
ούτε έχω απαντήσεις για τις αμφιβολίες 
και τους φόβους σου ˙
όμως μπορώ να σ’ ακούσω 
και να τα μοιραστώ μαζί σου. 

Δεν μπορώ ν’ αλλάξω 
το παρελθόν ή το μέλλον σου. 
Όμως όταν με χρειάζεσαι 
θα είμαι εκεί μαζί σου. 

 Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου. 
Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου 
να κρατηθείς και να μη πέσεις. 

Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου 
δεν είναι δικές μου. 
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο. 

Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια 
αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις, 
όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο 
που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις.