Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

“Το θαύμα του Αγίου Ανδρέα”

(30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1898) 

Το λογοτεχνικό αυτό ναυτικό διήγημα του Πέτρου Δ. Αργύρη  είναι παρμένο από την πραγματικότητα. Συνέβη στα τέλη τον περα­σμένου αιώνα. Την αλήθεια της όλης υπόθεσης την μαρτυρεί το ΑΣΗΜΕΝΙΟ καράβι πού κρέμεται στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στις Σπέτσες.

 “Ήταν ξημέρωμα του Άγιαντρέα 30 Νοεμβρίου του 1898 
 Τα περισσότερα σπίτια του νησιού τα φώτιζε ένα μικρό λυχνάρι ή κάποια λάμπα πετρελαίου. Οι νοικοκυρές ετοιμάζονταν για την εκκλησία μόλις ή πρώτη καμπάνα του Άγιαντρέα αντήχησε χαρμόσυνα. 
Έξω έκανε τσουχτερό κρύο και μόλις είχε σταματήσει ή θύελλα πού σάρωσε τα πάντα χθες βράδυ. 
Ήταν 8 περίπου ή ώρα κι ή εκκλησία ήταν πλημμυρισμένη από κόσμο, παρά το τσουχτερό κρύο. Την ώρα 'κείνη έβγαζε ό παπάς τα "Άγια, όταν όλων τα μάτια στράφηκαν προς την πόρτα. 
Ένα τσούρμο από γενειοφόρους, κακοντυμένους, μουσκεμένους και καταματωμένους από τις λαβωματιές μπήκε μέσα στην εκκλησία με επικεφαλής τον καπετάνιο. Πλησίασαν στην εικόνα του Άγιαντρέα και γονάτισαν όλοι. Σε μια στιγμή και ο παπάς σταμάτησε την ψαλμωδία βλέποντας τους. 
Μπροστά, πρώτος γονάτισε ο καπετάνιος και μετά όλοι ναύτες. 
Τα πρόσωπα τους φαίνονταν άγρια, παγωμένα και χλωμά. Ή αλμύρα της θάλασσας και κάποια μεγάλη ίσως αγωνία είχε χαράξει στα μέτωπα τους βαθιές ρυτίδες. Τα μαλλιά τους ήσαν κολλημένα στο κεφάλι τους ανακατεμένα με αίμα από τις πληγές τους. Τα ρούχα τους ήσαν σχεδόν κουρελιασμένα και διέκρινες από τις τρύπες των παντελονιών και πουκαμίσων τραύματα πού πάνω τους είχε ξεραθεί το αίμα.

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015

“Το Μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά”

Richard Flanagan 
Ψυχογιός 2015 

 Της Αργυρώς Μαντόγλου* 

 Το μυθιστόρημα “Το Μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά” που απέσπασε το Βραβείο Booker για το 2014 χαρακτηρίστηκε ως ένα «εξαιρετικά φιλόδοξο» μυθιστόρημα με λυρικές σελίδες, πλήθος αναφορές στη δυτική αλλά και ιαπωνική ποίηση αλλά και με μακάβριες και εφιαλτικές περιγραφές, μια «διαχρονική περιγραφή του πολέμου» -όπως γράφτηκε- αποδίδοντας με τρόπο αποκαλυπτικό οριακές εμπειρίες που μόνο η υψηλή λογοτεχνία είναι σε θέση να μεταφέρουν στους αναγνώστες.
Το κεντρικό θέμα του μυθιστορήματος είναι η ακραία βαρβαρότητα που υπέστησαν οι εκατοντάδες χιλιάδες αιχμάλωτοι πολέμου, συμπεριλαμβανομένων και 13.000 Αυστραλών, στο ιαπωνικό στρατόπεδο, όταν υποχρεώθηκαν να εργαστούν για την κατασκευή του «Σιδηροδρόμου του Θανάτου» που θα συνέδεε την Ταϋλάνδη με τη Βιρμανία το 1943. Ο Τασμανός χειρούργος Ντορίγκο Έβανς και κεντρικός ήρωας είναι ο αναγνωρισμένος αρχηγός των Αυστραλών αιχμαλώτων, μετά τη σύλληψή τους στην Σιγκαπούρη, και είναι αυτός που αναλαμβάνει να τους «συντονίζει» και να τους εμψυχώνει.

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2015

Ροζ λογοτεχνία ;

Σκέψεις ενός ντροπαλού-μπλο(γ)κ σκεψογραφίας… 

Το καλοκαίρι η μητέρα μου μού ζήτησε, όταν κατεβώ στην αγορά, να τής αγοράσω ένα βιβλίο. Πήγα στο βιβλιοπωλείο, το βρήκα πολύ εύκολα, αφού δεν χρειάστηκε να ρωτήσω, καθώς βρισκόταν στις προθήκες με τα ευπώλητα. Πηγαίνοντας προς το ταμείο γύρισα για να διαβάσω το οπισθόφυλλο. Η υπόθεση ήταν του τύπου:
«Μια ιστορία για τον έρωτα, την φιλία, την μητρότητα, την γυναικεία διαίσθηση και για το μαγικό ελληνικό καλοκαίρι….» 
Αγόρασα το βιβλίο, προσέχοντας μήπως με παρατηρούν άλλοι και με σχολιάσουν, και επέστρεψα στο σπίτι.
«Πω, ρε μάνα, τί κάθεσαι και διαβάζεις! Δεν βαριέσαι; Γιατί δεν διαβάζεις καλύτερα αυτό που λέει για έναν μοριακό βιολόγο, ο οποίος προσπαθεί να κλωνοποιήσει τον μαγικό δεινόσαυρο, που χρησιμοποίησε ο Αρμίνιος στην μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού και φυλούσε τις μάγισσες στις Βαλπούργιες νύχτες, και τον οποίο βιολόγο προσπαθούν να εμποδίσουν οι μυστικές υπηρεσίες της Ύψιστης Αρχής;» 

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

Εκεί που πεθαίνει το βιβλίο,.

ανθίζει η βία

Το βιβλίο στην ζωή του παιδιού. 


 Γράφει η Αφροδίτη Λυμπέρη 

Βιβλίο; Ποιο βιβλίο; Τα παιδιά πλέον βλέπουν τηλεόραση, παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικές δικτύωσης, χειρίζονται έξυπνα κινητά τηλέφωνα από πρώιμη ηλικία. Ποιος ασχολείται με το βιβλίο;
Με το βιβλίο ασχολούνται οι γονείς που θέλουν για τα παιδιά τους μια άλλου είδους διαπαιδαγώγηση, μακριά από ταινίες βίας, παθητική παρακολούθηση της εικόνας, ανταλλαγή υβριστικών σχολίων μέσω του διαδικτύου και επίπλαστη δημιουργία παιδικών φιλικών σχέσεων.
Είναι πολύ βολικό σήμερα να δώσουμε σε ένα παιδί ένα τηλεχειριστήριο για να αλλάζει κανάλια, ένα κινητό για να σερφάρει αλόγιστα στο ίντερνετ και ένα βιντεοπαιχνίδι για να εκτονώνεται μόνο του χωρίς να κουράζει τον ήδη κουρασμένο γονέα, που αναζητά χαλάρωση και ηρεμία, χωρίς έγνοιες και παιδικές φωνές, πολλές ερωτήσεις και φασαρία.
Εδώ βρίσκεται το λάθος. Ένα παιδί μέσω του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών προάγει μεν τις διανοητικές του ικανότητες, εθίζεται δε στη χρήση τους και δεν προσλαμβάνει πλέον χαρά από το φυσικό παιχνίδι με τους συνομηλίκους του, από μια θεατρική παράσταση και πόσο μάλλον από ένα βιβλίο. Έτσι πλέον παρατηρούμε παιδιά μοναχικά, νευρικά, με βίαιες συμπεριφορές που καταναλώνουν συνεχώς νέα τεχνολογικά επιτεύγματα, βιώνοντας σε μικρή ηλικία άγχος, θλίψη και σχολικό εκφοβισμό.

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015

Ηλία Βενέζη: “Γαλήνη”

Εκδ. ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ 
Απόσπασμα 

(Το μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη "Γαλήνη" (1939) έχει ως θέμα του την εγκατάσταση μιας ομάδας προσφύγων στην Ανάβυσσο της Αττικής, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Στον αγώνα για επιβίωση σε έναν άγνωστο και άγονο τόπο η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο συνυπάρχει με τη νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες και την αγωνία για την τύχη εκείνων που έμειναν κρατούμενοι στα καταναγκαστικά τάγματα εργασίας της Ανατολής.)

 “Στην κατασκήνωση των προσφύγων έγινε μικρή κίνηση. Οι άνθρωποι σηκώνονταν όρθιοι, ο ένας έδειχνε στον άλλο κατά το μέρος της μικρής χαράδρας που άνοιγε ανάμεσα στους λόφους...
 Όλοι μαζευτήκαν ασυναίσθητα στο ίδιο μέρος, στο κέντρο της κατασκήνωσής τους. Σα να θέλαν να συγκεντρώσουν τη δύναμή τους. 
― Ώρα καλή! είπε ο πρώτος βοσκός, ένας αψηλός γέροντας, ο πιο σεβάσμιος απ’ όλους, ο ίδιος που ο αναγνώστης θυμάται, τη χτεσινή νύχτα, στην κορφή του βουνού. Ώρα καλή! είπε κ’ έφερε ένα γύρο τη ματιά του. Από δεξιά κι από ζερβά κι από πίσω του σταθήκαν οι άλλοι οι δικοί του, οι βοσκοί, ακουμπώντας με τις μασχάλες στις γκλίτσες τους. 
― Καλώς τους! αποκριθήκαν πολλά στόματα οι πρόσφυγες. 
― Τι είσαστε; 
― Πρόσφυγες είμαστε! Πατρίδα μας ήταν οι Φώκες! 
― Και τώρα πούθε ερχόσαστε; 

― Ένα χρόνο περιπλανηθήκαμε στα μέρη της Πελοπόννησος κ’ υποφέραμε πολύ. Τώρα μας δώσαν τη γη εδώ, για να μείνουμε.

Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2015

“Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη”

Οι καταβολές της ισχύος, της ευημερίας 
και της φτώχειας 

 Το "Γιατί Αποτυγχάνουν τα Έθνη”, το βιβλίο των Αμερικανών οικονομολόγων Ντάρον Ατζέμογλου και ΤζέιμςΡόμπενσον, καθηγητών στο Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης και στο Χάρβαρντ, (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, σε μετάφραση Άγγελου Φιλιππάτου) θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε και κατανοείτε τον κόσμο"
Διεθνές μπεστ σέλερ, ασχολείται με ένα άκρως επίκαιρο, ειδικά σε καιρούς κρίσης όπως οι σημερινοί, θέμα. Τα «αίτια της φτώχειας και του πλούτου των κρατών»
 Ένα εντυπωσιακό και συναρπαστικό βιβλίο, το οποίο απαντάει στο ερώτημα που προβληματίζει εδώ και αιώνες τους ειδικούς: "Για ποιους λόγους μερικά έθνη είναι πλούσια και κάποια άλλα φτωχά, για ποιους λόγους η ευημερία και η ένδεια, η υγεία και οι ασθένειες, η σίτιση και οι σιτοδείες χωρίζουν τα έθνη;" 
Ευθύνεται η κουλτούρα, το κλίμα, η γεωγραφία; Ή, μήπως, η άγνοια για το ποιες είναι οι σωστές πολιτικές;
Η απάντηση είναι "όχι". Κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν είναι καθοριστικός ή μοιραίος.
Διαφορετικά, πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι η Μποτσουάνα είναι μια από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες χώρες στον κόσμο, ενώ άλλα αφρικανικά έθνη, όπως η Ζιμπάμπουε, το Κονγκό και η Σιέρα Λεόνε, είναι βυθισμένα στη φτώχεια και τη βία;
Ο Ντάρον Ατζέμογλου και ο Τζέιμς Ρόμπινσον υποστηρίζουν ότι οι πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί αποτελούν τη βάση για την οικονομική επιτυχία ή αποτυχία.
Βασιζόμενοι σε δεκαπέντε χρόνια πρωτότυπων ερευνών, οι Ατζέμογλου και Ρόμπινσον παραθέτουν εντυπωσιακά ιστορικά τεκμήρια από τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τις πόλεις-κράτη των Μάγια, τη μεσαιωνική Βενετία, τη Σοβιετική Ένωση, τη Λατινική Αμερική, την Αγγλία, την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αφρική, προκειμένου να θεμελιώσουν μια νέα θεωρία πολιτικής οικονομίας.

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2015

Gourmet λογοτεχνία

«Παρότι μας λένε ότι “καταναλώνουμε” λογοτεχνία, η λογοτεχνία, σε αντίθεση με το φαγητό που βρίσκεται στο πιάτο μας, παραμένει εκεί αφότου την έχουμε καταναλώσει... Και στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι εξίσου νόστιμη όσο και την πρώτη φορά». John Sutherland – Μικρή Ιστορία της Λογοτεχνίας (εκδ. Πατάκη) 


Για τους εραστές της γεύσης ένα πιάτο δεν είναι παρά ένας καμβάς που κάποιος έχει φιλοτεχνήσει. Κάθε μπουκιά αφήνει στο στόμα αρώματα και γεύσεις, ένα μικρό ποίημα γεμάτο φυσαλίδες που σκάνε στον ουρανίσκο. 
 Το ίδιο συμβαίνει και με την καλή λογοτεχνία. Μια φράση αρκεί για να σε μεθύσει ή μια τρελή, αναπάντεχη σύνταξη να σε μαγέψει όπως το συγκλονιστικό καρπάτσιο ενός σεφ. Οι συγγραφείς μαγειρεύουν επικίνδυνα πράγματα, αφού οι λέξεις μπορούν να σε στοιχειώσουν για πάντα. Οι εικόνες και οι συνειρμοί που δημιουργούν με την αφήγησή τους μπορούν να εισβάλλουν μέσα σου και να ξεσπάσουν σαν χείμαρρος σε ανύποπτο χρόνο. 
Η λογοτεχνία γητεύει. Εθίζεσαι στην καλή λογοτεχνία, σ΄αυτό το αέναο κυνήγι της τέλειας φράσης. Μιας φράσης τόσο άψογης που αποτελεί από μόνη της ένα μικρό αριστούργημα. 
 Με χάρακες και μολύβια (εγώ πάντα με χάρακα μαύρο και μαύρο πλακέ μολύβι Moleskine), με το καλό μας μπλε στυλό, με φλούο μαρκαδοράκια οι τολμηροί ή με ένα ταπεινό Bic με μασημένο καπάκι, υπογραμμίζουμε και ξανα-υπογραμμίζουμε, κρατούμε σημειώσεις, κυκλώνουμε, βάζουμε σύμβολα, βελάκια κι ενδείξεις στο λευκό περιθώριο προσπαθώντας να απαθανατίσουμε μια φράση-κλειδί. 
Λέξεις εισιτήρια που μας μεταφέρουν κάπου μακριά από εμάς -μακριά κι όμως τόσο οικεία-, λάφυρα από ταξίδια στην άκρη της σελίδας, θησαυρούς που φυλάμε, σαν σεντούκια με πολύτιμους λίθους και παλιά νομίσματα, σε μια γωνιά του μυαλού μας. 
Ασήμαντα πράγματα, παρηγοριές για ονειροπαρμένους, κι όμως αυτά τα ασήμαντα είναι τα μόνα πράγματα που στο τέλος μένουν, ευτυχώς, μαζί με την αγάπη."

 ΠΗΓΗ: http://lou-read100.blogspot.gr/