Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

 Η UNESCO καθιέρωσε την 21η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης κατά την το 1999, για να τιμήσει μία από τις πιο πολύτιμες μορφές πολιτιστικής και γλωσσικής έκφρασης και ταυτότητας της ανθρωπότητας. Η αρχική έμπνευση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, ανήκει στον Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα.

 

Το ποίημα έρχεται από μακριά

Μιχάλης  Γκανάς (1944-2024)

 

Το ποίημα έρχεται από μακριά
δεν ξέρεις αν χορεύει ή παραπατάει.
Μοιάζει ανάρρωση γλυκιά
με απουσίες δικαιολογημένες
μέρα που λείπουν όλοι από το σπίτι
κι οι θόρυβοι ακούγονται αχνά
μέσα και έξω από το σώμα.
Ο ήλιος συνομήλικος και σκασιάρχης
καπνίζει σιωπή
και φυσάει γύρη στο δωμάτιο.
Σιγά σιγά το ποίημα μεγαλώνει
με πόνους με χαρές και λύπες
και ξανά χαρές ώσπου κάποτε
βλέπει τις πρώτες άσπρες λέξεις
και τυφλώνεται.
Με τέσσερις αισθήσεις γυρίζει ή με έξι
ραβδοσκοπώντας φλέβες τ’ ουρανού
ώσπου σκοντάφτει στον προτελευταίο στίχο.
Αυτός ο στίχος είναι αχθοφόρος
που σηκώνει στις πλάτες του το ποίημα
και σταθερός βατήρας για τον τελευταίο στίχο
που παίρνει φόρα και πηδάει στο κενό.
Ο τελευταίος στίχος δεν μένει πάντα τελευταίος.
Κάποτε γίνεται ο πρώτος στίχος ενός ποιήματος
που γράφει κάποιος αναγνώστης.

Μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι

 (Σατόσι Γιαγκισάβα–Εκδ. Ελληνικά Γράμματα)

 

«…Μετά από καιρό, και, πρωτίστως από περιέργεια, αποφασίζει να διαβάσει ένα βιβλίο. Και τότε, είναι σαν να ανοίγει για εκείνη μια πόρτα που ούτε γνώριζε ότι υπήρχε. Ανακαλύπτει τη χαρά της ανάγνωσης και το διάβασμα γίνεται πια καθημερινή της συνήθεια. Μια αργή μεταμόρφωση συντελείται μέσα της. Είναι σαν να ξεκινάει τώρα η ζωή της. Βλέπει πλέον τη γειτονιά της, τον κόσμο αλλά και τον εαυτό της, με άλλα μάτια. Τα βιβλία τη βοηθούν να διακρίνει κάτι πολύτιμο μέσα της. Να πιστέψει στην αξία της. Να βάλει στόχους και να παλέψει γι’ αυτούς. Αρχίζει να δημιουργεί σχέσεις με ανθρώπους που διαβάζουν, μαθαίνει καινούργια πράγματα, ανακαλύπτει νέους κόσμους. Αισθάνεται και απολαμβάνει την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που επικρατεί σε αυτή τη γειτονιά των βιβλίων…»

 

Όταν η νεαρή Τακάκο μαθαίνει ότι ο επί έναν χρόνο σύντροφός της, ο οποίος τυχαίνει να είναι και συνάδελφός της, ετοιμάζεται να παντρευτεί κάποια άλλη, παραιτείται από τη δουλειά της, για να μην τον συναντά, και αποφασίζει να δεχτεί την πρόταση του θείου της και να εγκατασταθεί στο δώμα πάνω από το οικογενειακό βιβλιοπωλείο. Είναι το βιβλιοπωλείο μεταχειρισμένων βιβλίων που διατηρούσε κάποτε ο παππούς της, και τώρα συνεχίζει τη λειτουργία του ο θείος της...

Βρισκόμενη στον χώρο του βιβλιοπωλείου, σοκάρεται από τον αριθμό των βιβλίων που βρίσκονται στοιβαγμένα παντού, καταλαμβάνοντας κάθε σημείο του οικήματος. Αρχικά, καθαρίζει κι οργανώνει τον χώρο διαμονής της και, για μέρες, λόγω της άσχημης ψυχολογικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται, αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο της μόνο στον ύπνο. Είναι ο τρόπος της για να μην σκέφτεται, για να κρύβεται από τα συναισθήματά της.

ΠΗΓΗ: https://bookpress.gr/

8 Μαρτίου: Ημέρα της Γυναίκας

Κωστής Παλαμάς στις αρχές του 20ου αιώνα:

«Όσοι φοβούνται πως άμα χειραφετηθούν οι γυναίκες κι έμπουνε κι αυτές με τα όλα τους στον αγώνα της ζωής, θα χάσει η γυναίκα τη χάρη της και την ποίησή της, μου θυμίζουν τα επιχειρήματα του Ruskin και άλλων πως τάχα με τους σιδηροδρόμους και με τον πολιτισμό θα χάσει την ομορφιά η φύση.

Και τι είναι το στρώσιμο και το πέρασμα ενός σιδηροδρόμου στ’ απέραντα του φυσικού κόσμου γύρω του; Αφήνω πως μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως κι ένα τρένο πλουτίζει τη φύση μ’ ομορφιά.

Ανάλογα κι οι φόβοι για τη χειραφετημένη γυναίκα μου φαίνονται ρομαντικοί. Όπως κι αν αποκατασταθούν οι γυναίκες, σε όλα ισότιμες με τον άντρα, η γυναίκα- το αιώνιο “θηλυκό” του ποιητή- δε χάνεται. Πάντα θα ζει, θα ζώνεται και θα ξεζώνεται».

(Κ. Παλαμάς, Άπαντα, τ. 10, Εκδ. Γκοβόστης)

 

Γεώργιος Σουρής : «Καρναβάλι»

 Το Φεβρουάριο του 1886, σε μια εποχή που εκφράζονταν φιλοπόλεμες διαθέσεις επηρεασμένες από τη φαντασίωση της "Μεγάλης Ιδέας", ο Αστός έγραφε στο Άστυ για τον πόλεμο του Καρναβαλιού (Δημοσιεύθηκε στις 16.02.1886)

               - Ετέλειωσαν τα ψέματα· ο πόλεμος θα γίνει...

- Δε ντρέπεσαι! θα έχουμε παντοτινή ειρήνη!

- Μωρέ θα το βροντήξουμε κι ο κόσμος αν χαλάσει!

- Αϊ! βλέπω έμοιασες και συ του φίλου μου του Βλάση.

Μ' αυτά και άλλα ο καιρός επέρασε και πάει,

Μ' αυτά και πιο χειρότερα και σήμερα περνάει.

Εν τούτοις πριν ο πόλεμος τη μούρη του προβάλει

Ιδού οπού μας έφθασε τρελό το καρναβάλι.

Και τώρα δίχως χρήματα, φτωχοί και φουκαράδες

Εμπρός! Ας γίνουμε λοιπόν και πάλι μασκαράδες.

Εμπρός! Ας το γλεντήσουμε! Αν κι είναι φόβος.... - φρίκη!

Μήπως για πάντα μείνουμε με το μασκαραλίκι!

ΠΗΓΗ: https://homouniversalisgr.blogspot.com/

Αποκλείστηκε από όλα τα σχολεία…

 Αντί να σωπάσει,έγραψε 45 βιβλία!

 

Η Ελλάδα γέννησε πολλούς σπουδαίους λογοτέχνες, αλλά λίγοι πλήρωσαν τόσο ακριβά την ελευθερία της σκέψης τους όσο ο Μενέλαος Λουντέμης…

Γεννήθηκε το 1912 και μεγάλωσε σε δύσκολες συνθήκες, αλλά το μυαλό του ήταν πάντα γεμάτο με λέξεις και ιστορίες. Όταν μπήκε στο Λύκειο, η μοίρα του ήταν ήδη γραμμένη. Στην πρώτη Λυκείου, πήρε αποβολή λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Όχι απλώς αποβολή, αλλά ολοκληρωτικό αποκλεισμό από όλα τα σχολεία της Ελλάδας. Ένας έφηβος που δεν είχε δικαίωμα στη μάθηση!

Αυτό δεν τον σταμάτησε. Δούλεψε από μικρός, έκανε κάθε είδους δουλειά για να επιβιώσει, αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε το πάθος του για τη λογοτεχνία. Η πένα του έγινε το όπλο του και, παρά τις αντιξοότητες, έγραψε δεκάδες βιβλία. Το έργο του «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα της ελληνικής λογοτεχνίας, διαβάστηκε από γενιές και γενιές και έμεινε για πάντα στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού.

Η γραφή του ήταν γεμάτη ευαισθησία, ανθρωπιά και κοινωνική κριτική. Αλλά αυτή η φωνή δεν άρεσε σε όλους. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, κατηγορήθηκε για τα πολιτικά του φρονήματα και εξορίστηκε. Πέρασε χρόνια στα ξερονήσια, αλλά ακόμα και εκεί, δεν σταμάτησε να γράφει. Όταν επέστρεψε, βρήκε μια χώρα που είχε αλλάξει, αλλά οι διώξεις εναντίον του συνεχίστηκαν.

Ο Λουντέμης ήταν ένας συγγραφέας που έγραψε για τους αδικημένους, τους φτωχούς, τους ανθρώπους που δεν είχαν φωνή. Πέρασε τη ζωή του κυνηγημένος, αλλά το έργο του έμεινε ζωντανό. Από έναν νεαρό που του στέρησαν την εκπαίδευση, έγινε ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους Έλληνες λογοτέχνες όλων των εποχών.

ΠΗΓΗ:  https://www.sportime.gr/must-read/ (Συντάκτης: Γρηγόρης Κεντητός)

Γεώργιος Σουρής

 Ο σατιρικός ποιητής που έγινε «σύγχρονος Αριστοφάνης»

 Στις 2 Φεβρουαρίου 1853, γεννήθηκε ένας από τους σημαντικότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, ο Γεώργιος Σουρής. Με την πένα του, την κοφτερή ειρωνεία του και τον μοναδικό του τρόπο να αποτυπώνει τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της εποχής, ο Σουρής χαρακτηρίστηκε ως ο «σύγχρονος Αριστοφάνης».

Από νωρίς άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα και άρθρα σε εφημερίδες της εποχής, αλλά η πραγματική του φήμη εδραιώθηκε το 1883, όταν δημιούργησε τη σατιρική εφημερίδα «Ο Ρωμηός», η οποία κυκλοφορούσε για τριάντα επτά συνεχόμενα χρόνια και έγινε το βήμα μέσα από το οποίο ασκούσε δριμεία κριτική στην πολιτική ζωή της χώρας.

Μέσα από τους στίχους του, ο Σουρής σατίριζε την πολιτική, τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, αλλά και τα κοινωνικά κακώς κείμενα της εποχής του.

Σατίρισε όλους ανεξαιρέτως, από τους βασιλείς και τους πολιτικούς μέχρι τον απλό λαό, που συχνά ανεχόταν τα στραβά της εποχής.

Χαρακτηριστικό είναι το ποίημά του για την κατάσταση της Ελλάδας:

“Ποιος είδε κράτος λιγοστό / σ’ όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει / και πενήντα να μαζεύει;”

Η παραπάνω στροφή, γραμμένη πάνω από έναν αιώνα πριν, παραμένει διαχρονική, περιγράφοντας γλαφυρά τη διαχείριση της ελληνικής οικονομίας.

Η σάτιρά του, το καυστικό του πνεύμα και η αγάπη του για την ελληνική γλώσσα τον καθιστούν έναν από τους μεγαλύτερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας.

ΠΗΓΗ πληροφοριών: https://radiome.gr/

Κρατικά βραβεία λογοτεχνίας

 Στον Παντελή Μπουκάλα                                το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων

 Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, (καθώς και Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου) έτους 2024.

Α. Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2024 απονέμεται στον Παντελή Μπουκάλα για τη συνολική προσφορά του στα Γράμματα.

Β. Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2024 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στην Ιωάννα Μπουραζοπούλου, για το έργο της Ο δράκος της Πρέσπας ΙΙΙ – Η μνήμη του πάγου, εκδόσεις Καστανιώτη , και στον Ηλία Λ. Παπαμόσχο, για το έργο του Ανάληψη, εκδόσεις Πατάκη.

Γ. Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Άκη Παπαντώνη, για το έργο του Η τελευταία αρκούδα του δάσους, εκδόσεις Κίχλη.

Δ. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Άννα Γρίβα, για το έργο της Η χαμένη θεά, εκδόσεις Μελάνι.

Ε. Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Myrtia Hellner, για το έργο της Ιστορία της αρχαιολογικής φωτογραφίας στην Ελλάδα, εκδόσεις ΟΤΑΝ.

ΣΤ. Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας-Bιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2024 απονέμεται ομόφωνα στον Δημήτρη Γ. Υφαντή, για το έργο του Μακρόνησος. Όταν η «τρέλα» απόκτησε τοπικό προσδιορισμό. Ψυχοπαθολογικαί εκδηλώσεις εξ αντιδράσεως, αλαλίαι και τρόμοι εκτοπισθέντων εις Μακρόνησον, εκδόσεις Άγρα.

Ζ. Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Σταυρούλα Παπαδάκη, για το έργο της Και ο κόσμος τι θα πει;, Κάπα Εκδοτική.

Η. Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2024 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιάννη Νικολούδη, για το έργο του Άδειος τόπος, εκδόσεις Πατάκη.

Θ. Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα την απονομή τιμητικής διάκρισης στο λογοτεχνικό περιοδικό Κονδυλοφόρος.

 

ΠΗΓΗ: https://www.newsbomb.gr/politismos/