Βιβλιοθεραπεία; Γιατί όχι;

Το βιβλίο είναι σε αρκετές περιπτώσεις όχι μόνο ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, αλλά και - εκτός από το χρόνο – ο καλύτερος «γιατρός». Αυτό αποδεικνύει το γεγονός ότι όλο και συχνότερα χρησιμοποιείται ως θεραπευτική μέθοδος σε μια μεγάλη γκάμα ψυχογενών και άλλων νόσων.

Μη σας φανεί, λοιπόν, περίεργο αν αντί για αγχολυτικά χάπια ο γιατρός σάς δώσει μια λίστα με βιβλία να διαβάσετε. Η νέα μέθοδος ονομάζεται «βιβλιοθεραπεία» και εφαρμόζεται ήδη εδώ και εφτά περίπου χρόνια σε ιατρικά κέντρα της Αγγλίας.


Σύμφωνα με αυτήν, όταν ο ασθενής πάσχει από κατάθλιψη ή άγχος, επισκέπτεται το γιατρό του, εκείνος τον παραπέμπει σε ένα βιβλιοθεραπευτή, ο οποίος με τη σειρά του θα του φτιάξει μια λίστα με τα βιβλία που θεωρεί κατάλληλα για την περίπτωσή του.

Ο όρος «βιβλιοθεραπεία» εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1916 σε ένα τεύχος του αμερικανικού περιοδικού Atlantic Monthly , ενώ ως θεραπεία έχει εφαρμοστεί στην Αμερική μόνο σε παιδιά στη δεκαετία του ’70. Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί και οι υπέρμαχοι της μεθόδου, η ανάγνωση λογοτεχνικών έργων μπορεί να χρησιμεύσει ως μέθοδος αντιμετώπισης προβλημάτων μέσω της οποίας ο αναγνώστης βλέπει συνανθρώπους του να βιώνουν παρόμοια προβλήματα μ’ εκείνον.

Όλα ξεκίνησαν το Δεκέμβριο του 2004, όταν το National Institute for Clinical Excellence, ένας βρετανικός οργανισμός υγείας αποφάσισε να προωθήσει τη βιβλιοθεραπεία ως ένα καλό αντικαταθλιπτικό. Η πρωτοποριακή μέθοδος έγινε γρήγορα «της μόδας» εξαιτίας της ανησυχίας του ιατρικού κόσμου ότι συνταγογραφούνται περισσότερα αντικαταθλιπτικά απ’ ότι είναι απαραίτητο αλλά και εξαιτίας του αυξημένου κόστους της συμβατικής φαρμακοθεραπείας. Έτσι, αντί για φάρμακα, οι γιατροί προτείνουν την ανάγνωση βιβλίων αυτοβοήθειας, τα οποία μάλιστα «συνταγογραφούν» κανονικά.

Ήδη στη Βρετανία λειτουργούν περισσότερα από 50 κέντρα βιβλιοθεραπείας, όπου η μέθοδος εφαρμόζεται σε ολιγομελή γκρουπ που δεν ξεπερνούν τα 10 άτομα το καθένα. Σε αυτά συμμετέχουν άνθρωποι με διαφορετικό μορφωτικό και κοινωνικό υπόβαθρο, αλλά και με διαφορετικά προβλήματα : μαθησιακές δυσκολίες, Αλτσχάιμερ, ψυχικές διαταραχές, εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες, καρκίνο, κ.ά.

Ιδιαίτερα επιτυχημένη υπήρξε η ανάγνωση ποιημάτων σε άτομα που πάσχουν από άνοια, αρκετά από τα οποία είχαν χάσει και την παραμικρή αίσθηση προσωπικής ταυτότητας, τόπου και χρόνου, ωστόσο ήταν σε θέση να απαγγείλουν αποσπάσματα που είχαν διδαχτεί στο σχολείο 70 χρόνια πριν.

Κατά την τελευταία εικοσαετία έχει πραγματοποιηθεί σημαντική πρόοδος σε ερευνητικό επίπεδο για την επιστημονική εδραίωση των θεραπευτικών ιδιοτήτων της λογοτεχνίας αλλά και των τεχνών γενικότερα. Μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα έδειξε ότι καταθλιπτικοί ασθενείς που ακολούθησαν τη βιβλιοθεραπεία είχαν λιγότερες πιθανότητες να υποτροπιάσουν συγκριτικά με αυτούς που ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή. Παράλληλα, μια άλλη έρευνα, αυτή τη φορά του King’s College στο Λονδίνο απέδειξε τις ευεργετικές συνέπειες της ανάγνωσης βιβλίων αλλά και της συγγραφής σε εφήβους που έπασχαν από καρκίνο.

Πηγή: Εφημ.ΙΣΟΤΙΜΙΑ