(Άρθρο από το Βήμα της Κυριακής )
Ο 59χρονος Γιοάνες Γκεμπρεγκεόργκις γεννήθηκε στο Νεγκελέ Μπορένα, ένα μικρό χωρίο της Νότιας Αιθιοπίας. Ο πατέρας του έβοσκε αγελάδες και ήταν αναλφάβητος ίδιος ήθελε να μάθει γράμματα και περπατούσε 375χλμ ως το πλησιέστερο δημοτικό σχολείο. Πρωτόπιασε εξωσχολικό βιβλίο στα χέρια του όταν ήταν δεκαεννέα ετών. «Ήταν ένα αισθηματικό μυθιστόρημα στα αγγλικά το «Love Kitten» , που μου το δάνεισε κάποιος που μόλις είχε επιστρέψει από την Αμερική. Ήμουν νέος και ερωτευμένος , ήθελα να καταλάβω τι μου συνέβαινε. Η εμπειρία της ανάγνωσης ενός βιβλίου έξω από τα διαβάσματα του σχολείου ήταν συναρπαστική. Το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα. Επεξέτεινε τη γνώση του εαυτού μου και του κόσμου γύρω μου και με ενέπνευσε να διαβάσω και άλλα βιβλία».
Σπούδασε φαρμακευτική «όχι από επιλογή, αλλά γιατί ήταν οι μόνες σπουδές οι οποίες προέβλεπαν υποτροφία κατά τη διάρκεια της φοίτησης».
Αντιστάθηκε στη δικτατορία της χώρας του και το 1981 κατέφυγε στις ΗΠΑ ως πολιτικός πρόσφυγας. Για δέκα χρόνια εργάστηκε σε φαρμακεία νοσοκομείων, ώσπου αποφάσισε να κάνει εκείνο που του άρεσε πραγματικά και σπούδασε βιβλιοθηκονομία στο πανεπιστήμιο του Τέξας. ΄Οταν εργαζόταν στη Παιδική βιβλιοθήκη του Σαν Φρανσίσκο, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν παιδικά βιβλία στην αμχαρική, τη κύρια γλώσσα της Αιθιοπίας.
Έγραψε ο ίδιος το «Silly Mammo», το πρώτο δίγλωσσο παιδικό βιβλίο, στην αμχαρική και στην αγγλική, και το 1988 ίδρυσε την οργάνωση Ethiopia Reads με σκοπό την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την προώθηση της ανάγνωσης στη χώρα του.Επέστρεψε στην Αιθιοπία το 2002 με 15.000 παιδικά βιβλία στα αγγλικά και τον Απρίλιο του 2003 ίδρυσε την πρώτη δημόσια παιδική βιβλιοθήκη στον πρώτο όροφο του σπιτιού του.
Λιγότερα από δέκα παιδικά βιβλία το χρόνο
Σε μια χώρα με περισσότερους από 85 εκατομμύρια κατοίκους , στην οποία ομιλούνται 126 γλώσσες, «εκδίδονται λιγότερα από δέκα παιδικά βιβλία τον χρόνο στις τρεις βασικές γλώσσες της χώρας».Το κόστος παραγωγής είναι απαγορευτικό ,το ίδιο και οι δαπάνες εισαγωγής. Ο Γιοάνες τύπωσε το τελευταίο του βιβλίο στο Ντουμπάι:«Πλήρωσα σε δολάρια και δεν κατάφερα ως τώρα να βγάλω το κόστος της έκδοσης». Έχει έτοιμα άλλα έξι βιβλία για παιδιά, αλλά δεν έχει τα χρήματα για να τα εκδώσει.
Οι Αιθίοπες δεν αγοράζουν βιβλία.«Υπάρχουν άνθρωποι με χρήματα στην Αιθιοπία που αν αγόραζαν βιβλία θα άξιζε τον κόπο να τα εκδώσει κανείς. Δεν ενδιαφέρονται γιατί δεν έχουν διαβάσει ποτέ τους. Προτιμούν να αγοράζουν στα παιδία τους παιχνίδια και ακριβά ρούχα».Γι’ αυτό ίδρυσε τις παιδικές βιβλιοθήκες, για να κάνει τα παιδία αναγνώστες:«Αν κάποιος τους προσφέρει την εμπειρία της ανάγνωσης, θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή» λέει.
Οι γονείς είδαν θετικά την είσοδο της βιβλιοθήκης στη ζωή τους.«Κατάλαβαν ότι η βιβλιοθήκη είναι ένα ασφαλές μέρος για τα παιδία τους, οπού όχι μόνο διαβάζουν, αλλά κοινωνικοποιούνται, βλέπουν ταινίες, κάνουν μαθήματα χορού, μουσικής και ξένων γλωσσών. Προσφέρουμε ακόμα και προγράμματα υγιεινής, σαπούνι και πετσέτες και ένα χώρο να πλυθούν τα παιδία που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα στο σπίτι, τους φέρνουμε κουρείς που τα κουρεύουν. Οι παροχές προσαρμόζονται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».
Ο Γιοάνες ζει τώρα στη Μεκέλε, στα βόρεια της χώρας, όπου υπάρχει «η πιο όμορφη και πλούσια βιβλιοθήκη από όλες», και συνεχίζει τη δράση του στο πλαίσιο μη κυβερνητικής οργάνωσης για την ανάπτυξη της περιφέρειας του Τιγκράι. Έχει ιδρύσει σχολείο στο Νότο στην Αβάσα και στα επόμενα σχέδιά του είναι η ίδρυση κολεγίου για την εκπαίδευση βιβλιοθηκονόμων και έκδοση των βιβλίων για παιδία και εφήβους που έχει έτοιμα στην αμχαρική. Η κυβέρνηση δεν βοηθά, ωστόσο αυτός δεν πτοείται:«Τα βιβλία και οι ιστορίες τους αλλάζουν τη ζωή, μας δίνουν κουράγιο και έμπνευση, μας γεμίζουν ελπίδα».
«Δόλωμα» για μαθητές
«Τα παιδία αγαπούν το διάβασμα», λέει ο Γιοάνες, «αρκεί να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο. Άλλα αγαπούν τα σπορ, άλλα τα καρτούν και άλλα ενδιαφέρονται για το διάστημα. Δώσε σε κάθε παιδί ένα βιβλίο για το θέμα που το ενδιαφέρει και θα γίνει αναγνώστης».Ο ίδιος ίδρυσε συνολικά τρεις δημόσιες βιβλιοθήκες και 45 σχολικές. Στην Αιθιοπία το ποσοστό αναλφαβητισμού υπερβαίνει το 35% , για πολλά παιδία η τηλεόραση και ο υπολογιστής είναι άγνωστα.«Τα περισσότερα δεν ξέρουν καν τι σημαίνει βιβλιοθήκη. Έρχονται από περιέργεια να δουν τι είναι, αλλά μόλις αντικρίζουν τα βιβλία εντυπωσιάζονται και την επισκέπτονται με θρησκευτική ευλάβεια».
Πολύ δημοφιλείς είναι οι επτά κινητές βιβλιοθήκες της οργάνωσης, που τις μεταφέρουν γαϊδουράκια. Επισκέπτονται κάθε μέρα από το 2005, απομονωμένες περιοχές και εξυπηρετούν περίπου 200 παιδία ημερησίως.«Τις περιμένουν με ανυπομονησία επειδή εμπλέκεται και το ζώο. Τα παιδιά χαίρονται με τα γαϊδουράκια. Τα αγκαλιάζουν και τα φιλάνε».
Οι βιβλιοθήκες μεταφέρουν 3.000-5.000 μικρά βιβλία λογοτεχνίας, εκπαιδευτικά, γνώσεων. Βιβλία πρώτης ανάγνωσης για παιδία ως δώδεκα ετών. Είναι γραμμένα στα αγγλικά—«τα παιδία έχουν κάποιες βασικές γνώσεις αγγλικής απο το σχολείο, όσα δεν μπορούν ακόμη να διαβάσουν ξεφυλλίζουν τα βιβλία και κοιτάζουν τις εικόνες».Ένας μικρός αριθμός είναι γραμμένα σε γλώσσες που ομιλούνται στην Αιθιοπία. Είναι βιβλία που προσφέρουν στην οργάνωση χορηγοί και οργανισμοί από το εξωτερικό.
Σπούδασε φαρμακευτική «όχι από επιλογή, αλλά γιατί ήταν οι μόνες σπουδές οι οποίες προέβλεπαν υποτροφία κατά τη διάρκεια της φοίτησης».
Αντιστάθηκε στη δικτατορία της χώρας του και το 1981 κατέφυγε στις ΗΠΑ ως πολιτικός πρόσφυγας. Για δέκα χρόνια εργάστηκε σε φαρμακεία νοσοκομείων, ώσπου αποφάσισε να κάνει εκείνο που του άρεσε πραγματικά και σπούδασε βιβλιοθηκονομία στο πανεπιστήμιο του Τέξας. ΄Οταν εργαζόταν στη Παιδική βιβλιοθήκη του Σαν Φρανσίσκο, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν παιδικά βιβλία στην αμχαρική, τη κύρια γλώσσα της Αιθιοπίας.
Έγραψε ο ίδιος το «Silly Mammo», το πρώτο δίγλωσσο παιδικό βιβλίο, στην αμχαρική και στην αγγλική, και το 1988 ίδρυσε την οργάνωση Ethiopia Reads με σκοπό την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την προώθηση της ανάγνωσης στη χώρα του.Επέστρεψε στην Αιθιοπία το 2002 με 15.000 παιδικά βιβλία στα αγγλικά και τον Απρίλιο του 2003 ίδρυσε την πρώτη δημόσια παιδική βιβλιοθήκη στον πρώτο όροφο του σπιτιού του.
Λιγότερα από δέκα παιδικά βιβλία το χρόνο
Σε μια χώρα με περισσότερους από 85 εκατομμύρια κατοίκους , στην οποία ομιλούνται 126 γλώσσες, «εκδίδονται λιγότερα από δέκα παιδικά βιβλία τον χρόνο στις τρεις βασικές γλώσσες της χώρας».Το κόστος παραγωγής είναι απαγορευτικό ,το ίδιο και οι δαπάνες εισαγωγής. Ο Γιοάνες τύπωσε το τελευταίο του βιβλίο στο Ντουμπάι:«Πλήρωσα σε δολάρια και δεν κατάφερα ως τώρα να βγάλω το κόστος της έκδοσης». Έχει έτοιμα άλλα έξι βιβλία για παιδιά, αλλά δεν έχει τα χρήματα για να τα εκδώσει.
Οι Αιθίοπες δεν αγοράζουν βιβλία.«Υπάρχουν άνθρωποι με χρήματα στην Αιθιοπία που αν αγόραζαν βιβλία θα άξιζε τον κόπο να τα εκδώσει κανείς. Δεν ενδιαφέρονται γιατί δεν έχουν διαβάσει ποτέ τους. Προτιμούν να αγοράζουν στα παιδία τους παιχνίδια και ακριβά ρούχα».Γι’ αυτό ίδρυσε τις παιδικές βιβλιοθήκες, για να κάνει τα παιδία αναγνώστες:«Αν κάποιος τους προσφέρει την εμπειρία της ανάγνωσης, θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή» λέει.
Οι γονείς είδαν θετικά την είσοδο της βιβλιοθήκης στη ζωή τους.«Κατάλαβαν ότι η βιβλιοθήκη είναι ένα ασφαλές μέρος για τα παιδία τους, οπού όχι μόνο διαβάζουν, αλλά κοινωνικοποιούνται, βλέπουν ταινίες, κάνουν μαθήματα χορού, μουσικής και ξένων γλωσσών. Προσφέρουμε ακόμα και προγράμματα υγιεινής, σαπούνι και πετσέτες και ένα χώρο να πλυθούν τα παιδία που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα στο σπίτι, τους φέρνουμε κουρείς που τα κουρεύουν. Οι παροχές προσαρμόζονται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».
Ο Γιοάνες ζει τώρα στη Μεκέλε, στα βόρεια της χώρας, όπου υπάρχει «η πιο όμορφη και πλούσια βιβλιοθήκη από όλες», και συνεχίζει τη δράση του στο πλαίσιο μη κυβερνητικής οργάνωσης για την ανάπτυξη της περιφέρειας του Τιγκράι. Έχει ιδρύσει σχολείο στο Νότο στην Αβάσα και στα επόμενα σχέδιά του είναι η ίδρυση κολεγίου για την εκπαίδευση βιβλιοθηκονόμων και έκδοση των βιβλίων για παιδία και εφήβους που έχει έτοιμα στην αμχαρική. Η κυβέρνηση δεν βοηθά, ωστόσο αυτός δεν πτοείται:«Τα βιβλία και οι ιστορίες τους αλλάζουν τη ζωή, μας δίνουν κουράγιο και έμπνευση, μας γεμίζουν ελπίδα».«Δόλωμα» για μαθητές
«Τα παιδία αγαπούν το διάβασμα», λέει ο Γιοάνες, «αρκεί να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο. Άλλα αγαπούν τα σπορ, άλλα τα καρτούν και άλλα ενδιαφέρονται για το διάστημα. Δώσε σε κάθε παιδί ένα βιβλίο για το θέμα που το ενδιαφέρει και θα γίνει αναγνώστης».Ο ίδιος ίδρυσε συνολικά τρεις δημόσιες βιβλιοθήκες και 45 σχολικές. Στην Αιθιοπία το ποσοστό αναλφαβητισμού υπερβαίνει το 35% , για πολλά παιδία η τηλεόραση και ο υπολογιστής είναι άγνωστα.«Τα περισσότερα δεν ξέρουν καν τι σημαίνει βιβλιοθήκη. Έρχονται από περιέργεια να δουν τι είναι, αλλά μόλις αντικρίζουν τα βιβλία εντυπωσιάζονται και την επισκέπτονται με θρησκευτική ευλάβεια».
Πολύ δημοφιλείς είναι οι επτά κινητές βιβλιοθήκες της οργάνωσης, που τις μεταφέρουν γαϊδουράκια. Επισκέπτονται κάθε μέρα από το 2005, απομονωμένες περιοχές και εξυπηρετούν περίπου 200 παιδία ημερησίως.«Τις περιμένουν με ανυπομονησία επειδή εμπλέκεται και το ζώο. Τα παιδιά χαίρονται με τα γαϊδουράκια. Τα αγκαλιάζουν και τα φιλάνε».
Οι βιβλιοθήκες μεταφέρουν 3.000-5.000 μικρά βιβλία λογοτεχνίας, εκπαιδευτικά, γνώσεων. Βιβλία πρώτης ανάγνωσης για παιδία ως δώδεκα ετών. Είναι γραμμένα στα αγγλικά—«τα παιδία έχουν κάποιες βασικές γνώσεις αγγλικής απο το σχολείο, όσα δεν μπορούν ακόμη να διαβάσουν ξεφυλλίζουν τα βιβλία και κοιτάζουν τις εικόνες».Ένας μικρός αριθμός είναι γραμμένα σε γλώσσες που ομιλούνται στην Αιθιοπία. Είναι βιβλία που προσφέρουν στην οργάνωση χορηγοί και οργανισμοί από το εξωτερικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου