Η 33η Γιορτή Βιβλίου στο Ζάππειο...

...αφορμή για φιλοσοφικό περίπατο

Στην Αθήνα του «χρυσού αιώνα» του Περικλή, το μονοπάτι που οδηγούσε από το αρχαίο θέατρο του Διονύσου μέχρι πάνω στα Προπύλαια λεγόταν περίπατος.

Σε αυτόν φιλοσόφησαν μερικά από τα πιο φωτισμένα πνεύματα του πλανήτη μας, που κατέγραψαν πρωτότυπες σκέψεις και ιδέες. Το ήπιο κλίμα της Ελλάδας, σε συνδυασμό με το μοναδικό φως του αττικού ουρανού ευνοούν τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων σε ανοικτούς χώρους και προδιαθέτουν τους πνευματικούς ανθρώπους να συζητήσουν, με γνώμονα πάντα το μέτρο της ανθρώπινης ανάσας, και τον διασκελισμό της αρμονικής μορφής.
Οι εκθέσεις βιβλίου έχουν μια μακρά και ένδοξη ιστορία τριών δεκαετιών στον ελλαδικό χώρο. Η πρώτη έκθεση έγινε στον εσωτερικό, στεγασμένο χώρο του Ζαππείου, με αποτέλεσμα να συμβεί το αδιαχώρητο.

Τα τελευταία χρόνια, πολλές Κασσάνδρες μιλάνε για κρίση -και- στον χώρο των εκθέσεων βιβλίου. Κάποιοι μικροί εκδότες τις θεωρούν ασύμφορες οικονομικά. Αλλοι μεγαλύτεροι εκδότες καταφεύγουν ενδεχομένως σε πιο ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας με το εν δυνάμει κοινό τους.
Ομως, στις υπαίθριες γιορτές εξακολουθούν να συρρέουν οι πιο ανήσυχοι, οι πιο «ψαγμένοι» από τους φίλους του βιβλίου και της λογοτεχνίας, με τις οικογένειες και τα μωρά -στο καρότσι ή στην αγκαλιά τους- και να περιδιαβάζουν τα καλαίσθητα περίπτερα με την πολύχρωμη συγκομιδή των καλοφροντισμένων τόμων και τομιδίων, να «οσμίζονται» τις φρεσκοτυπωμένες σελίδες, να σταχυολογούν νοήματα που παγιώθηκαν μέσα τους, να αγγίζουν τα εξώφυλλα, να διαβάζουν τα οπισθόφυλλα και τα βιογραφικά στο «αυτί» των βιβλίων, να βολιδοσκοπούν αν το περιεχόμενο ταιριάζει με τα πνευματικά τους ενδιαφέροντα Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού κατέγραψε πολλές κρίσεις -διαφόρων ειδών- και άλλες τις αγνόησε. Σε όλα τα κοινωνικά φαινόμενα ισχύει και εφαρμόζεται ο νόμος της σχετικότητας. Αυτό που θα αποβεί ενδεχομένως καταστροφικό για τον έναν, μπορεί να είναι μια καλή δημιουργική πρόκληση για τον διπλανό του. Κάθε οικονομική, κοινωνική ή πολιτική κρίση είναι πάνω απ' όλα κρίση πνευματική. Και χωρίς να ασπασθούμε ακριβώς τις πλατωνικές απόψεις για τον άχρονο χώρο των Ιδεών, μπορούμε κάλλιστα -με τη βοήθεια των βιβλίων- να επαναδιευθετήσουμε την ψυχοσωματική μας ύπαρξη στον κόσμο, προκειμένου το κύμα των παγκόσμιων αλλαγών να μας οδηγήσει στο ήσυχο λιμανάκι της προσωπικής μας Ιθάκης, μακριά πολύ από τις Συμπληγάδες Πέτρες, μακριά από τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Στα βιβλία πολλοί βρίσκουν τη φυγή, το πρόσκαιρο -αλλά απαραίτητο- εκείνο ταξίδι που τους εξασφαλίζει την ιδανική απόσταση από τα πράγματα και τα προβλήματα της καθημερινότητας. Αυτή την ανάγκη καλύπτουν όχι μόνο τα ευπώλητα μυθιστορήματα και οι οδηγοί βελτίωσης των διαπροσωπικών μας σχέσεων, αλλά και λογοτεχνικά ή φιλοσοφικά έργα, που εφοδιάζουν τον αναγνώστη με τα νοητικά εκείνα «εργαλεία» που θα τον βοηθήσουν να ξεκλειδώσει τα αδιέξοδά του, μέσα βεβαίως από την ενίσχυση -αν όχι την επίτευξη- της αυτογνωσίας.
Κι όλα αυτά είναι εφικτά, με τη φυσικότητα και την αρμονία ενός περιπάτου ανάμεσα στα φουντωμένα δέντρα του Ζαππείου που μοσχοβολούν με το πρώτο ανοιξιάτικο αεράκι...
Καλή περιδιάβαση!

(Η Ελευθεροτυπία και η Βιβλιοθήκη - Καταφύγιο θηραμάτων είναι στο περίπτερο 28. Κωνσταντίνος Μπούρας)