Το ρεπορτάζ ως λογοτεχνία

Ανθολογία συνεντεύξεων που έδωσε σε διάφορα έντυπα ο Πολωνός Ρίσαρντ Καπισίνσκι «Υπάρχει ένα γνωστό ανέκδοτο για έναν Εβραίο που ήθελε οπωσδήποτε να κερδίσει το λαχείο, οπότε και προσευχόταν στον Θεό. Ο Θεός τον άκουσε και του λέει: “Ιτσεκ, δώσε μου κι εσύ μια ευκαιρία, αγόρασε ένα λαχείο”. Το μυστικό λοιπόν βρίσκεται στο ότι πρέπει να αγοράσεις και το λαχείο… (…) Γι’ αυτό και πιστεύω πως αυτό που πέτυχα στη ζωή μου –αν πραγματικά πέτυχα κάτι– είναι η διεύρυνση του θεματικού πεδίου της λογοτεχνίας μας σε εντελώς διαφορετικούς χώρους, πολιτισμούς που μέχρι εκείνη τη στιγμή αντιμετωπίζονταν ως περιφερειακοί, ως εκτός προγράμματος». Απόσπασμα συνέντευξης του Ρίσαρντ Καπισίνσκι (1932 - 2007), από τις πολλές που περιλαμβάνονται στην «Αυτοπροσωπογραφία ενός ρεπόρτερ» (Μεταίχμιο).

Ανθολόγηση μερικών από τις πιο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις που έδωσε ο Καπισίνσκι σε διάφορες περιόδους της μεγάλης του καριέρας, από την Κριστίνα Στρόντσεκ. Τη μετάφραση από τα πολωνικά υπογράφει η Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Σε δύο σημεία θα ήθελα να σταθώ: πρώτον, στο ότι η εν λόγω έκδοση θα μπορούσε πάρα πολύ όμορφα να λειτουργήσει ως ένα είδος «συνοδού» αναγνώσματος των τριών συναρπαστικών βιβλίων του Πολωνού μετρ, που κυκλοφορούν και αυτά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Συγγραφικό εργαστήρι
Τα βιβλία αυτά είναι: «Εβενος. Το χρώμα της Αφρικής», «Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου» και «Ταξίδια με τον Ηρόδοτο» (και τα τρία κυκλοφορούν τώρα σε έναν ενιαίο τόμο), και τα οποία είναι το απαύγασμα των εμπειριών του ακαταπόνητου ξένου ανταποκριτή και τολμηρού πολεμικού απεσταλμένου και, βέβαια, της πένας του χαρισματικού συγγραφέα, ο οποίος, εκκινώντας από τα ρεπορτάζ και τις ανταποκρίσεις του, προχώρησε πίσω και πέρα από τα γεγονότα που κατέγραψε αρχικά, για να μεταπλάσει με τρόπο υποδειγματικό το πλούσιο πραγματολογικό υλικό σε μια σειρά από έξοχα non-fiction novels. Η «Αυτοπροσωπογραφία» συνιστά επίσης ένα είδος «συγγραφικού εργαστηρίου». Πέρα δηλαδή από τα κείμενα αυτά καθαυτά που μας άφησε, και τα οποία αποτελούν ιδανικό οδηγό σε κάθε επίδοξο γραφιά, οι συνεντεύξεις αυτές, ακριβώς επειδή μας εισάγουν στον χώρο και στον τρόπο δουλειάς του συγγραφέα, μπορούν να εμπνεύσουν επί της ουσίας και να ερεθίσουν δημιουργικά κάθε υποψιασμένο, δόκιμο εργάτη της γραφής.
(Ηλίας Μαγκλίνης- news.kathimerini.gr)