ΤΑ ΡΟΔΙΝΑ ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΑ

(Απόσπασμα)

 […] Ακόμη δεν ήνοιξαν αι πύλαι της Ανατολής να εισέλθη παμβασιλεύς ο ήλιος κι ο γερο - Γατζίνος εσηκώθη, ήνοιξε το καφενεδάκι, και υπηρετεί τους πρωινούς πελάτας. Πώς να χορτάσει τις τον ύπνον εκεί, εις τα ωραία λυκαυγή, εις τας γλυκείας ηούς του φθινοπώρου… Εξύπνησα τρεις ώρας πριν φέξη, εξήλθα και κάμψας ένα δρομίσκον, έφθασα εις τον αιγιαλόν… 
Τα ελαιοτριβεία είχον ανοίξει ήδη, τρεις ώρας πριν φέξη. Εν τούτον μ’ εξυπνούσε κάθε πρωί, δίπλα εις την πατρικήν μας οικίαν. Άλλα δύο ήσαν αντικρύ, πέραν του μικρού ποταμίσκου της μούργας. Εν άλλο εκείτο εκείθεν του δρόμου και άλλα οκτώ ή δέκα ευρίσκοντο εις τας άκρας του χωρίου, ολόγυρα εις τους κήπους. 
Πολλοί άνθρωποι εκυκλοφόρουν, πρωϊνοί. Κρότοι ευάρεστοι έπληττον τας ακοάς. Ηκούοντο πανταχόθεν ομιλίαι, γέλωτες και άσματα· μάλλον κελεύσματα αρχαιοπρεπή, συνοδεύοντα την βαρείαν αγγαρείαν του αδρακτιού με την μακράν ογκώδη μανέλλαν του εργάτου και του ελαιοτρίπτου. Τηγανίτες εμοσχοβολούσαν παντού. 
Οι ελαιοτριβείς εκαλοπερνούσαν καθημερινώς από τα φιλεύματα και τα κεράσματα των οικοκυράδων…
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης