Γράφω γιατί γράφουν οι άλλοι

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου*

 «Γράφω γιατί γράφουν οι άλλοι. Μπορεί να μοιάζει πατροπαράδοτο, αλλά έτσι είναι. Δεν είμαστε ούτε στην εποχή του Όσκαρ Ουάιλντ που του άρεσε να υπερασπίζεται τον κριτικό ως δημιουργό, ούτε στα χρόνια των λογοτεχνικών θεωριών του 20ού αιώνα που δεν επέτρεπαν στην κριτική να αναγνωρίσει στο λογοτεχνικό κείμενο το οποιοδήποτε δεσμευτικό νόημα. Ακόμα κι αν δεχτούμε πως η λογοτεχνία δεν είναι σε θέση να επινοήσει έναν όντως δικό της κόσμο, αφού πρέπει να ξηλώσει και να ράψει εξ υπαρχής πολλάκις διερευνημένους από την ίδια ως τώρα κόσμους, εγώ οφείλω να ξεκινήσω από κάτι που έχει προϋπάρξει της δουλειάς μου. Κι αυτό δεν μπορεί παρά να είναι ένα λογοτεχνικό κείμενο το οποίο θα επικαλεστεί μια μίνιμουμ πρωτοτυπία δεσμευμένη σ’ ένα έστω και στοιχειωδώς συμφωνημένο νόημα.
Γράφοντας, εν τούτοις, υπό τέτοιες προϋποθέσεις, μπορώ πλέον να κάνω τα πάντα: να περιορίσω έτι περαιτέρω ή και να αμφισβητήσω καθ’ ολοκληρίαν την πρωτοτυπία, αλλά και να διευρύνω, να στενέψω, να μετακυλήσω ή και να αναποδογυρίσω το νόημα, εντοπίζοντας τους δεσμούς του (φίλιους ή αντιθετικούς) με μια δέσμη άλλων νοημάτων: νοήματα τα οποία είτε πηγάζουν από τον πυρήνα του κειμένου που εξετάζω είτε υπόκεινται σε τρία κείμενα, επιζητώντας, αν όχι και προκαλώντας, την ανάμειξή τους μαζί του.

Σε ένα στάδιο σαν κι αυτό, ωστόσο, θα αφήσω ως κριτικός πίσω μου τους άλλους και εμπιστευόμενος τον εαυτό μου (το γούστο, την αναγνωστική μου πείρα και τη συνδυαστική μου ικανότητα), θα διεκδικήσω χωρίς περιφράσεις την αυτονομία μου. Επειδή έχει έρθει η ώρα μου και επειδή η ώρα μου είναι όταν μπορώ να κοιτάξω το λογοτεχνικό κείμενο σε μακρά προοπτική, όταν έχω την ικανότητα να το εντάξω στο περιβάλλον της γραμματείας της εποχής του ή να το συσχετίσω με τις γραμματείες διαφορετικών εποχών κι όταν αναλαμβάνω κατά συνέπεια να το παρακολουθήσω σε συνάρτηση με τον πολιτισμικό, τον γλωσσικό, τον ιστορικό και τον πολιτικοκοινωνικό του περίγυρο. Αλλά κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσει και το δικό μου γράψιμο ένα μίνιμουμ δεσμευτικό νόημα, έτοιμο ανά πάσα στιγμή με τη σειρά του να κάνει τον κύκλο της επαναδιατύπωσης και του μετασχηματισμού του.»

*Κριτικός λογοτεχνίας στην εφημερίδα "Το Βήμα της Κυριακής".

 ΠΗΓΗ: http://www.efsyn.gr/