«Η λιτανεία»

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Εκδόσεις Στοχαστής 

Κείμενο: Φίλιππος Φιλίππου 

 Ο πολυγραφότατος Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, μετά από τα ιστορικά του βιβλία Νταχάου, προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες (Μένανδρος, 2014) και Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Ήπειρο (Historical Quest, 2015), εκδίδει ένα ακόμα πεζογραφικό έργο. Το μικρό μυθιστόρημα ή νουβέλα "Η λιτανεία" περιέχει δύο διαφορετικές ιστορίες σε δύο διαφορετικές εποχές, όπου ισάριθμα ζευγάρια βιώνουν τον έρωτα εν μέσω κινδύνων και αντιδράσεων. Τόπος δράσης είναι η Άρτα, όπου φτάνει ο Δημήτρης, ένας μάχιμος δημοσιογράφος από την Αθήνα για να κάνει ρεπορτάζ σχετικά με την καταστροφική πλημμύρα. Κι ενώ οι κάτοικοι έχουν ξεσηκωθεί εναντίον των αρχών που δεν έκαναν κάτι για να εμποδίσουν τη συμφορά, αφού η βασική αιτία της καταστροφής είναι το φράγμα του ποταμού Αράχθου της ΔΕΗ στην περιοχή, συναντάει μια νεαρή γυναίκα, την Ανθή, και ανάμεσά τους αναπτύσσεται ένας δυνατός έρωτας.
«Κανένας δεν μπορούσε να σηκώσει κεφάλι. Αν δεν δώσεις τη σοδειά σου, έρχονται οι άνθρωποι του τσιφλικά και αρπάζουν και καταστρέφουν το βιος σου. Έτσι και βρεθείς στην ανάγκη του, κινδυνεύεις να χάσεις το ίδιο σου το σπίτι από τα χρέη. Χειρότερα κι από τους Τούρκους». Ο λαός της Άρτας έλεγε ότι «ο Τούρκος έφυγε αλλά ο Καραπάνος έμεινε». 

Ωστόσο, δίπλα στη σύγχρονη ιστορία του δημοσιογράφου εκτυλίσσεται μια άλλη, που τοποθετείται στις αρχές του εικοστού αιώνα με ήρωες τον παπα-Βαγγέλη και το παράνομο ζευγάρι του Πάνου και της Λένας. Είναι η εποχή όπου η Τουρκοκρατία έχει τελειώσει και στην Ελλάδα λάμπει το άστρο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Στην Άρτα κυριαρχεί το πρόσωπο ενός πολιτικού, του Κωνσταντίνου Καραπάνου, πολιτικάντη θα λέγαμε σήμερα, ο οποίος ελέγχει την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου μέσω μπράβων, χωροφυλάκων και υποτακτικών.
Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης έχει μελετήσει την ιστορία της Άρτας και της Ηπείρου, άρα και του Καραπάνου, ενός ανθρώπου που είχε αγοράσει τον νομό από τους Τούρκους, είχε δική του εφημερίδα και ζούσε περισσότερο στο εξωτερικό παρά στην Ελλάδα. Ο συγγραφέας διηγείται πάρα πολλά δεινά που επέφερε ο Καραπάνος στον λαό της Άρτας, τα οποία δεν απέχουν, βεβαίως, από την πραγματικότητα. Διαβάζουμε πως «Κανένας δεν μπορούσε να σηκώσει κεφάλι. Αν δεν δώσεις τη σοδειά σου, έρχονται οι άνθρωποι του τσιφλικά και αρπάζουν και καταστρέφουν το βιος σου. Έτσι και βρεθείς στην ανάγκη του, κινδυνεύεις να χάσεις το ίδιο σου το σπίτι από τα χρέη. Χειρότερα κι από τους Τούρκους». Ο λαός της Άρτας έλεγε ότι «ο Τούρκος έφυγε αλλά ο Καραπάνος έμεινε».
Τα πράγματα αλλάζουν μετά από την επίσκεψη στην Άρτα του Βενιζέλου, που έχει ερείσματα στην περιοχή, κυρίως την οικογένεια Γαρουφαλιά και τον βουλευτή Σίμο, όταν οι κάτοικοι αναθαρρεύουν και ετοιμάζουν διάφορες εκδηλώσεις εμπνεόμενοι από τις αναρχικές και τις σοσιαλιστικές ιδέες. Αποφασισμένοι να πάψουν να θεωρούνται δούλοι προβαίνουν σε επαναστατικές ενέργειες που, πράγμα φυσικό, πνίγονται στο αίμα από τη χωροφυλακή: Οι καιροί δεν επιτρέπουν τέτοιες εξεγέρσεις.
Δίπλα στη σύγχρονη ιστορία του δημοσιογράφου εκτυλίσσεται μια άλλη, που τοποθετείται στις αρχές του εικοστού αιώνα με ήρωες τον παπα-Βαγγέλη και το παράνομο ζευγάρι του Πάνου και της Λένας. Είναι η εποχή όπου η Τουρκοκρατία έχει τελειώσει και στην Ελλάδα λάμπει το άστρο του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Νομίζουμε πως οι δύο παράλληλες ερωτικές ιστορίες στη Λιτανεία αποτελούν λογοτεχνικό όχημα. Μέσω αυτών, ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης μπορεί να μιλήσει για κάτι που θεωρεί πολύ πιο σημαντικό από τον έρωτα, τον λαϊκό ξεσηκωμό των Αρτινών εναντίον των καταπιεστών τους. Κατ’ αυτόν, οι ταπεινοί και καταφρονεμένοι μόνο με τον αγώνα τους θα καταφέρουν να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον.

ΠΗΓΗ: http://diastixo.gr/