Πασχαλινά διηγήματα

Για τις μνήμες των ημερών, για την κατάνυξη ή την ευλάβεια, για ένα ανεπαίσθητο αλλά εκστατικό πλησίασμα στο νόημα του Θείου Δράματος• για τις ευωδιές που πλημμυρούν τον τόπο τέτοιον καιρό, για τα φτερουγίσματα, για τον ήλιο που αργοπορεί τώρα να μας αφήσει, για μιαν άνοιξη «αθώα από του αίματος του δικαίου», διαβάσαμε ξανά και συνιστούμε στους νέους, μα και στους ενηλίκους, τον αισθητικότατο τόμο με τα Πασχαλινά διηγήματα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός, με τις εικόνες του Γιώργου Κόρδη. Οπως δε αναφέρεται στο προλογικό σημείωμα: «Αυτή τη βιωμένη χαρά της Αναστάσεως αντικατοπτρίζουν ποικιλοτρόπως τα πασχαλινά διηγήματα που συγκεντρώθηκαν στον ανά χείρας τόμο. Τα διηγήματα αυτά, αν και επέλεξε ασφαλώς με εικαστικά κριτήρια ο Γ. Κόρδης, ωστόσο είναι -εξ απόψεως λογοτεχνικών αρετών- κορυφαία πασχαλινά διηγήματα της νεοελληνικής γραμματείας».

Και είναι, πράγματι. Πρόκειται για διηγήματα των Παπαδιαμάντη, Παπαντωνίου, Μωραϊτίδη και Καρκαβίτσα, οι οποίοι, καθένας με τον τρόπο του βέβαια, μεταφέρουν την «καλή είδηση», τη βεβαιότητα της ζωής. Τα διηγήματά τους, έξι τον αριθμό. Κι έχουμε τρία διηγήματα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, τα Εξοχική Λαμπρή, Παιδική Πασχαλιά και Χωρίς στεφάνι, του Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη -εξάδελφος του Παπαδιαμάντη και από οικογένεια κληρικών και αυτός και φύση βαθιά θρησκευτική- το Αρατε πύλας, ενώ Η αδερφή του Νυμφίου είναι διήγημα που έγραψε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (εκδ. 1927). Τέλος, το διήγημα Πειράγματα γράφτηκε από τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, ο οποίος θεωρείται ο κύριος εκπρόσωπος του ηθγραφικού διηγήματος μετά τον Παπαδιαμάντη. Εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Παπαδιαμάντης ποτέ δεν είδε τα διηγήματά του τυπωμένα σε βιβλίο, παρά τις προσπάθειες που έγιναν.
Γλυκεία Πασχαλιά! Η μήτηρ της χαράς! Γλυκεία μήτηρ! Της Πασχαλιάς η ενσάρκωσις! γράφει στην Παιδική Πασχαλιά ο σεπτός Σκιαθίτης. Και στην Εξοχική Λαμπρή: Ηναψαν τας λαμπάδας κ' εξήλθον όλοι εις το ύπαιθρον ν' ακούσωσι την Ανάστασιν. Γλυκείαν και κατανυκτικήν Ανάστασιν εν μέσω των ανθούντων δένδρων, υπό ελαφράς αύρας σειομένων ευωδών θάμνων και των λευκών ανθέων της αγραμπελιάς, «neige odorante du printemps».
Οντως, «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη». (Ελύτης, 1974)-
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ-596