Αποσπάσματα από την ομιλία του Ζοζέ Σαραμάγκου στην απονομή του Νόμπελ , στο συμπόσιο που ακολούθησε και από μια συνέντευξη (όλα σε μετάφραση του «Ναυτίλου»)
«- Ο πιο σοφός άνθρωπος που γνώρισα σ' ολόκληρη τη ζωή μου δεν μπορούσε ούτε να διαβάσει ούτε να γράψει . Ήταν ο παππούς μου κι ήταν αναλφάβητος . Το χειμώνα όταν έκανε τόσο κρύο που ακόμη και το νερό που είχαμε στα κανάτια μέσα στο σπίτι γινόταν πάγος , πήγαινε στο χοιροστάσιο κι έπαιρνε τα πιο αδύναμα γουρουνάκια για να τα βάλει στο κρεβάτι του . Κάτω απ' τις τραχιές κουβέρτες , η ζεστασιά των ανθρώπων θα έσωζε τα ζωντανά από βέβαιο θάνατο . Αν κι ήταν καλός άνθρωπος δεν το έκανε από συμπόνια αλλά γιατί μ' αυτόν τον τρόπο προστάτευε τον επιούσιό του , όπως είναι φυσικό για ανθρώπους , οι οποίοι για να παραμείνουν ζωντανοί δεν έχουν μάθει να σκέφτονται περισσότερο απ' όσο είναι απαραίτητο . Κάποια ζεστά καλοκαιρινά βράδια , μετά το δείπνο μου έλεγε : "Ζοζέ απόψε θα κοιμηθούμε κάτω απ' τη συκιά" . Κι εκεί μες στη σιγαλιά , με τον ύπνο ν' αργεί , η νύχτα γέμιζε με τις ιστορίες που ο παππούς μου έλεγε και ξανάλεγε : θρύλους , φαντάσματα , παλιούς θανάτους , διχόνοιες , λόγια των προγόνων μας ... Ένας ακατάπαυστος ψίθυρος αναμνήσεων που με κρατούσε ξύπνιο και ταυτόχρονα με νανούριζε γλυκά ...
- Δε θα ήταν νέο αν σας έλεγα ότι ο κόσμος μας είναι μια κόλαση για εκατομμύρια ανθρώπους . Οι αδικίες πολλαπλασιάζονται , οι ανισότητες αυξάνονται , η άγνοια μεγαλώνει , η αθλιότητα εξαπλώνεται Αυτή η ίδια η σχιζοφρενική ανθρωπότητα που έχει την ικανότητα να στέλνει όργανα σε έναν πλανήτη για να μελετήσει τη σύνθεση των πετρωμάτων του , μπορεί με απάθεια να καταγράφει τους θανάτους εκατομμυρίων ανθρώπων από πείνα . Το να πας στον Άρη φαίνεται πιο εύκολο απ' το να πας στο γείτονά σου . Οι κυβερνήσεις δεν κάνουν τίποτα γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα ή απλά γιατί δεν τους αφήνουν αυτοί που αληθινά κυβερνούν : οι πολυεθνικές εταιρίες των οποίων η εξουσία έχει μειώσει στο ελάχιστο ό,τι μας έχει απομείνει από την ιδανική δημοκρατία .
-Ζούμε σε σκοτεινούς καιρούς . Καθώς οι ελευθερίες περιορίζονται , δεν υπάρχει δυνατότητα κριτικής και ο ολοκληρωτισμός - ο ολοκληρωτισμός των πολυεθνικών της αγοράς - δεν έχει καν ανάγκη ιδεολογίας . Το "1984" του Όργουελ είναι κιόλας εδώ .
- Ένα μυθιστόρημα μπορεί να επηρεάσει έναν αναγνώστη προσωρινά αλλά τίποτα περισσότερο . Γράφω όσο καλύτερα μπορώ αλλά όταν οι αναγνώστες μου λένε "Το βιβλίο σας μου άλλαξε τη ζωή" δεν τους πιστεύω . Είναι σαν τις αποφάσεις που παίρνεις κάθε πρωτοχρονιά . Για μια βδομάδα προσπαθείς να τις τηρήσεις κι ύστερα τις ξεχνάς .
- Νομίζω ότι είμαστε τυφλοί! Τυφλοί που βλέπουν , τυφλοί που δεν βλέπουν κι ας βλέπουν…»
ΠΗΓΗ: http://alexis-chryssanthie.blogspot.gr/
«- Ο πιο σοφός άνθρωπος που γνώρισα σ' ολόκληρη τη ζωή μου δεν μπορούσε ούτε να διαβάσει ούτε να γράψει . Ήταν ο παππούς μου κι ήταν αναλφάβητος . Το χειμώνα όταν έκανε τόσο κρύο που ακόμη και το νερό που είχαμε στα κανάτια μέσα στο σπίτι γινόταν πάγος , πήγαινε στο χοιροστάσιο κι έπαιρνε τα πιο αδύναμα γουρουνάκια για να τα βάλει στο κρεβάτι του . Κάτω απ' τις τραχιές κουβέρτες , η ζεστασιά των ανθρώπων θα έσωζε τα ζωντανά από βέβαιο θάνατο . Αν κι ήταν καλός άνθρωπος δεν το έκανε από συμπόνια αλλά γιατί μ' αυτόν τον τρόπο προστάτευε τον επιούσιό του , όπως είναι φυσικό για ανθρώπους , οι οποίοι για να παραμείνουν ζωντανοί δεν έχουν μάθει να σκέφτονται περισσότερο απ' όσο είναι απαραίτητο . Κάποια ζεστά καλοκαιρινά βράδια , μετά το δείπνο μου έλεγε : "Ζοζέ απόψε θα κοιμηθούμε κάτω απ' τη συκιά" . Κι εκεί μες στη σιγαλιά , με τον ύπνο ν' αργεί , η νύχτα γέμιζε με τις ιστορίες που ο παππούς μου έλεγε και ξανάλεγε : θρύλους , φαντάσματα , παλιούς θανάτους , διχόνοιες , λόγια των προγόνων μας ... Ένας ακατάπαυστος ψίθυρος αναμνήσεων που με κρατούσε ξύπνιο και ταυτόχρονα με νανούριζε γλυκά ...
-Ζούμε σε σκοτεινούς καιρούς . Καθώς οι ελευθερίες περιορίζονται , δεν υπάρχει δυνατότητα κριτικής και ο ολοκληρωτισμός - ο ολοκληρωτισμός των πολυεθνικών της αγοράς - δεν έχει καν ανάγκη ιδεολογίας . Το "1984" του Όργουελ είναι κιόλας εδώ .
- Ένα μυθιστόρημα μπορεί να επηρεάσει έναν αναγνώστη προσωρινά αλλά τίποτα περισσότερο . Γράφω όσο καλύτερα μπορώ αλλά όταν οι αναγνώστες μου λένε "Το βιβλίο σας μου άλλαξε τη ζωή" δεν τους πιστεύω . Είναι σαν τις αποφάσεις που παίρνεις κάθε πρωτοχρονιά . Για μια βδομάδα προσπαθείς να τις τηρήσεις κι ύστερα τις ξεχνάς .
- Νομίζω ότι είμαστε τυφλοί! Τυφλοί που βλέπουν , τυφλοί που δεν βλέπουν κι ας βλέπουν…»
ΠΗΓΗ: http://alexis-chryssanthie.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου